Als u uw vrienden vertelt dat u naar Griekenland op vakantie gaat, is de kans groot dat de reactie luidt: "Naar Kreta"? Maar Griekenland is zoveel meer dan alleen de eilanden. Voor de echte Griekenlandliefhebber is de klassieke rondreis over de Peloponnesos eigenlijk een must. De meeste vakantiegangers maken deze rondreis door wat men de "schatkamer van Griekenland" noemt georganiseerd. Bent u van plan om deze rondreis te boeken, of er op eigen gelegenheid op uit te trekken en heeft u geen zin of tijd om de geschiedenis boeken na te slaan: leest u dan vooral deze column en u bent een beetje op de hoogte van hetgeen u gaat bezoeken. Ik ga er echter geen geschiedenis les van maken: u gaat immers op vakantie!
De mythische koning Pelops:
De peloponnesos werd vernoemd naar de mythische koning Pelops. Volgens de mythologie was Pelops wijnschenker van de zeegod Poseidon. Van hem kreeg hij een gevleugelde gouden wagen met bijbehorend span onsterfelijke paarden waarmee Pelops over het water kon rijden zonder ook maar een spatje nat te worden. Volgens de overlevering wist de koning naar verloop van tijd het gehele, naar hem vernoemde schiereiland, onder zijn heerschappij te brengen.
Het indrukwekkende Kanaal van Korinthe:
In oude tijden vreesde men de zeereis om de kapen van de Peloponnesos. Men verkoos het uitladen van de handelsschepen, om deze en de handelswaar over land vervoeren boven de gevaren van de stormachtige kapen. Van deze antieke installatie, “Diolkos”genaamd zijn op sommige plaatsen nog restanten te zien. De Korintische despoot Periander raadpleegde het Delfische orakel Phytia over het graven van een kanaal, maar liet het na een negatief advies wijselijk uit zijn hoofd. Het zou tot 66 na Chr. duren voordat een heerser het aandurfde om aan deze megaklus te beginnen. Men vreesde dat het hoogteverschil tussen de golf van Korinthe en de golf van Aegina desastreuze gevolgen zou hebben voor de Saronische eilanden. Niemand minder dan keizer Nero stak de eerste, gouden spade in de grond, waarna hij het werk overliet aan de ruim 6.000 Joodse dwangarbeiders. Maar niet nadat hij een uitgebreide ceremonie had laten opvoeren om de zeegod Poseidon gunstig te stemmen. Helemaal gerust was ook hij er kennelijk niet op. Ze vorderden aan de ene kant twee, en aan de andere kant anderhalve kilometer van de 6.343 meter die de landengte breed is. Daarna werd het werk gestaakt. Pas in 1882 werd het werk hervat en voltooit op 25 juli 1893, en werd de Peloponnesos een eiland. Het kanaal is zoals gezegd 6.343 meter lang, 23 meter breed, 8 meter diep en bekort de zeereis van Piraeus naar de Ionische zee met 350 kilometer. Bij het kanaal kunt u bovendien een bezoek brengen aan de indrukwekkende acropolis van Korinthe.
De legendarische citadel van Agamemnon: Mycene:
Een gemiddeld zes meter dikke cyclopische muur beschermde de acropolis van Mycene tegen mogelijke vijanden. Binnen de muren woonden uitsluitend de aristocratie. Het gewone volk woonde er buiten. De toegangspoort uit de dertiende eeuw voor Chr. werd fraai gedecoreerd met twee zich opheffende leeuwinnen met daartussen een altaar en daarboven een Minoïsche zuil is het oudst bekende monumentale beeldhouwwerk van Europa. Deze gebeeldhoude steen, waarvan helaas in de klassieke tijd de snuiten van de leeuwinnen al zijn verwijderd, weegt maar liefst 30 ton! De citadel van Mycene speelt een belangrijke rol in mythen rond bijvoorbeeld Troje en Agamemnon zou hiervan koning zijn geweest. Vondsten uit graven uit de zeventiende en zestiende eeuw voor Chr. tonen rijke grafgiften zoals sierraden, servies en gouden dodenmaskers, waaronder dat van Agamemnon het bekendst is. De vondsten zijn overigens niet ter plekke, maar in het het Nationaal Archeologisch Museum in Athene te bewonderen. Buiten de muren van de burcht bevinden zich de koepelvormige koningsgraven uit latere perioden. Hiervan is de schatkamer van Atreus het bekendst. Dit graf heeft evenals de citadel de tand des tijd opmerkelijk goed doorstaan
Fantastische akoestiek: het antieke theater van Epidaurus:
In de vierde eeuw voor Chr. werd in Epidaurus het beroemde theater, naar een ontwerp van Polykleitos de Jongere gebouwd. Epidaurus was in de klassieke tijd vermaard om het heiligdom van de god Asklepios. De aan hem gewijde tempel werd door zieken bezocht die door middel van dromen hoopten te genezen. Eveneens ter ere van hem werd om de vier jaar de Asklepieia gehouden: Panhelleense spelen welke aanvankelijk slechts uit sportwedstrijden, maar later ook uit toneel en muziekuitvoeringen bestonden. Om deze festiviteiten te kunnen huisvesten werd het theater gebouwd. Duidelijk zichtbaar is dat dit in twee fases heeft plaats gevonden. De eerste fase bestond oorspronkelijk uit vierendertig rijen met in totaal 6.500 zitplaatsen. Later werden nog eens eenentwintig rijen toegevoegd, wat de capaciteit op 12.300 toeschouwers bracht. Het theater heeft een geweldige akoestiek, en dit wordt door de vele bezoekers graag getest. Als men in het midden van het orchestra, dat een diameter van twintig meter heeft, gaat staan en daar bijvoorbeeld een lied zingt, is dit tot op de bovenste rij te horen. Naast het theater, dat tot op de dag van vandaag in gebruik is, kan men onder andere ook het Asklepion bezoeken.
De eerste hoofdstad van Griekenland: Nafplion:
De eerste vrouwelijke admiraal van Griekenland, Laskarina Bouboulina (11 mei 1771 – 22 mei 1825), belegerde tijdens de vrijheidsoorlog de stad Nafplion gedurende 14 maanden. Uiteindelijk lukte het 350 vrijheidsstrijders de stad binnen te dringen waarna Bouboulina met de Ottomaanse bezetter over diens capitulatie onderhandelde. Nafplion werd de eerste hoofdstad van bevrijd Griekenland in de periode 1829 – 1835.Koning Otto I werd er op 18 januari 1833 feestelijke onthaald, maar hij besloot na twee jaar de hoofdstad te verplaatsen naar Athene. Het machtige fort Palamidi bekroont de heuvel boven de stad, en in de baai bewaakt het fotogenieke fort Bourtzi de toegang tot de haven. Palamidi, een Venetiaans - Turkse vesting werd gebouwd in de periode 1711 - 1714 is één van de drie forten op de heuvel en is te bereiken middels een trap van 857 treden! De vesting bestaat eigenlijk uit acht forten. Nafplion is een aangename stad, de vele winkels nodigen uit tot winkelen, en de vele terrassen tot flaneren en dineren. Voor de liefhebbers, en wie is dat niet: in Nafplion bevindt zich een fantastische gelateria waar men heerlijk Italiaans ijs serveert, compleet met alle wenselijke toeters en bellen: van aardbeien tot parasolletjes!
Byzantijns Mystras: verlaten schoonheid:
In 1249 liet de Frankische kruisridder William II de Villehardouin op een helling van het Taigetos gebergte een vesting bouwen. De inwoners van het nabij gelegen Sparta zochten al gauw bescherming bij deze kasteelheer en aldus ontstond de stad Mystras. De verschillende heersers verfraaiden de Byzantijnse stad met kerken en paleizen, Mystras was een cultureel centrum, en stond bekend om de zijdehandel. Ook Mystras heeft zwaar geleden onder de verschillende belegeringen, de genadeslag werd uitgedeeld in 1770 toen de stad door roversbenden in de as werd gelegd. De resterende ruïnes geven echter een heel goed beeld van deze stad ten tijde van haar bloeitijd. Enkele bouwwerken zijn nog te bezichtigen. De stad is zoals gezegd tegen een helling gebouwd, u dient hiermee rekening te houden waar u uw huurauto parkeert. Het is te adviseren om uw omzwervingen door Mystras vanaf de bovengelegen toegang te doen, zodat u op het heetst van de dag niet hellingopwaarts hoeft te lopen. Bovendien is goed schoeisel is een vereiste.
Monemvasia: het Gibraltar van Griekenland:
Een smalle dijk verbindt het moderne Monemvasia, waar zich de accommodaties bevinden die meer betaalbaar zijn, met een enorme rots in zee. Het eiland is ontstaan ten gevolge van een aardbeving. Dit is de enige toegangsweg tot de Byzantijnse stad, en hieraan dankt de stad ook haar naam wat “ enige toegang” betekent. Van hieruit kunt u de keizer Maurikios in de zesde eeuw gestichte stad nog niet zien. Monemvasia zou zich door de vele gunstige privileges welke door de verschillende heersers werden verleend, uitgroeien tot een belangrijke handelsstad. Bisschop Melissinos riep in 1752 op tot een opstand tegen de Ottomaanse overheerser, wat de stad duur kwam te staan: Monemvasia werd gestraft met een zware plundering. De stad raakte verder in verval gedurende de Griekse vrijheidsstrijd, en na de bevrijding voornamelijk bewoond door Kretenzische kolonisten. De beroemde dichter Yannis Ritsos (1909-1990) werd hier geboren. Monemvasia bestaat uit een beneden- en een bovenstad. In de benedenstad woonden de armen en het is juist de benedenstad die door vele creatievelingen weer met veel liefde werd opgebouwd. Hier bevinden zich de kleine boutique hotelletjes, restaurantjes en winkels. Het is heerlijk zwerven door de smalle straatjes met om iedere hoek weer een nieuwe vondst of uitzicht. De welgestelden woonden in de bovenstad, en deze ligt tot op heden op de dertiende eeuwse Aghia Sofia kerk na (niet te bezoeken) helemaal in puin. Toch is het de forse klim er naar toe meer dan waard: u heeft er een fantastisch uitzicht: precies zoals de welgestelden toen. Mocht u deze klim willen wagen: wederom raad ik u aan dit in de ochtenduren te ondernemen. Neem vooral ook een flesje water mee en: niet op slippertjes!
Koroni & Methoni: “de ogen van Venetië”:
Het linker schiereiland van de Peloponnesos heet Messinia. De zuidelijkste kaap hiervan was een strategische plek voor de overheersende machten als Ottomanen en Venetianen. Men controleerde vanuit de burchten van Methoni en Koroni, elk gelegen aan een andere zijde van de kaap het scheepsvaart verkeer. Met name het fort van Methoni is indrukwekkend en heeft evenals het fort Palamidi in Nafplion een Bourdzi: een vesting op een uitstekende rots in zee. Methoni beschikt over brede stranden aan de voet van de burcht, Koroni daarentegen is een levendige handelsplaats met een drukke boulevard. Vandaag de dag zijn het bij velen geliefde vakantieplaatsen.
Gythion: de levendige haven van de Peloponnesos:
Een haven brengt altijd de nodige bedrijvigheid met zich mee, en het is dan ook heerlijk om, gezeten op een van de heerlijke terrassen aan de kade van Gythion, deze bedrijvigheid te bekijken. Het stadje is een echte handelsplaats, in klassieke tijden al, want van hieruit verhandelden de Romeinen de purperslakken waarmee kostbare gewaden purper werden geverfd. De lakonische golf was een onuitputtelijke leverancier van twee in zee levende slakkensoorten, de brandhoren (Bolinus brandaris), die door de Romeinen murex genoemd werd, en de verwante Hexaplex trunculus. Het goed bewaard gebleven Romeinse theater is een stille getuige van deze welvaart. Vandaag de dag biedt Gythion een aangename afwisseling tussen alle hoogtepunten op deze klassieke rondreis. Zoals bij vele Griekse havenplaatsen stapelen zich ook hier de (Venetiaanse) huizen en kerken zich amfitheater gewijs op tegen een heuvel. Het toerisme is dan ook de belangrijkste bron van inkomsten. Vanuit de haven vertrekken schepen naar Kythira en Kreta.
Circus Appolon in Vasses:
Een beetje vreemd gezicht is het wel: een gigantische tent beschermt de goedbewaard gebleven tempel van Appolon Epikourios (“de verzorgende”) in Vasses, Messinië. In een desolaat landschap, even voorbij het dorp Andritsena, ligt dit in een unieke combinatie van Dorische, Ionische en Korintische stijlen gebouwd heiligdom, op 1130 meter hoogte. Het is prettig nu eens een klassiek gebouw in een dergelijke goede staat te bekijken en niet slechts naar funderingen. Enkel het dak en de frontons ontbreken. Het heiligdom werd gebouwd in de periode 420 - 400 voor Chr. en werd na lange tijd in vergeltelheid te zijn geraakt in 1765 per toeval ontdekt. Niet alleen is de architect dezelfde als die van het Parthenon in Athene, namelijk Iktinos, maar ook hier werden door de Ottomanen de sculpturen verkocht en verdwenen in 1812 naar Groot Britannië. Deze zijn evenals de Elgin Marbles te bekijken in het British Museum. Sinds 1986 staat de tempel op de Werel Erfgoed Lijst van UNESCO, de restauratie werkzaamheden zouden volgens de Griekse Archeologische Dienst rond 2020 afgerond moeten zijn. Om het gebouw tegen weersinvloeden te beschermen werd het in 1987 ingepakt in de eerder genoemde (circus) tent.
Stoupa en Aghios Nikolaos: even relaxen:
Tijdens deze toch wel enigszins vermoeiende rondreis, doet u zoveel indrukken op, dat het heerlijk is uzelf enkele dagen vrijaf te gunnen. Het is immers vakantie! Twee kleine kustplaatsjes waar u lekker kunt genieten van het Griekse leven zijn Stoupa en Aghios Nikolaos. Stoupa is het bekendst van de twee, een wat groter dorp met winkeltjes en tavernas aan de boulevard. Even de weg oversteken en u ligt op het dorpsstrand. Het levendige Stoupa wordt door middel van een makkelijk te bewandelen pad langs de kust verbonden met het vissersdorp Aghios Nikolaos. In dit dromerige vissershaventje is het op de terrassen goed toeven. Een goed strand ontbreekt hier echter, maar geen nood: binnen een uurtje bent u immers toch in Stoupa.
De Mani: land van de vendetta 's:
De “middelste” vinger van de Peloponnesos, wordt gevormd door de Mani. Het zuidelijkste deel hiervan, de Mesa Mani genoemd, is en onherbergzame streek met de 2407 meter hoge Profitis Illias als hoogste top. Het landschap is ruig en weinig begroeid. Het is mede door dit landschap dat de bewoners hun cultuur hebben kunnen handhaven zonder veel invloeden van buitenaf. Het Christendom kreeg hier als laatste streek van Griekenland voet aan de grond. In de vijftiende eeuw vluchtten de inwoners van Mystras voor de Romeinen naar deze geïsoleerde uithoek. Zij werden door de bevolking “Nyklianen“genoemd: aristocratie met het alleenrecht om de voor de streek zo kenmerkende woontorens te bouwen. Hierin verschanste men zich ten tijden van oorlog en onderlinge vendetta ‘s. Een van de belangrijkste Nykliaanse clans is die van Mavromichalis. Petros Mavromichalis nam op 17 maart 1821 het initiatief voor de Griekse vrijheidsstrijd. Vele van de dorpen zijn goeddeels verlaten, het is aan het toerisme te danken dat de streek weer enigszins tot leven komt.
Olympia: iedereen sportief:
Ter ere van de oppergod Zeus werden in de oudheid sinds de tiende eeuw voor Chr. om de vier jaar de Panhelleense Spelen gehouden. Deze hadden tot doel de onderlinge relaties tussen de Griekse stadsstaten te bevorderen, zoals u waarschijnlijk weet werden er zelfs oorlogen voor opgeschort. Toen het Christendom zijn intrede in Griekenland deed, werden de spelen echter als heidens beschouwd, en door keizer Theodosius in 394 na Chr. afgeschaft. De tempels en schathuizen raakten in onbruik en verval. Aardbevingen en andere natuurverschijnselen deden het tempelcomplex van de aardbodem verdwijnen, waaronder de tempels van Zeus en Hera. Hoogtepunt voor velen tijdens het bezoek aan Olympia, is het betreden van het antieke stadion. Het stadion dat men binnenkomt dateert uit de vijfde eeuw voor Chr. en is met 45.000 zitplaatsen de opvolger van een ouder, meer westelijk gelegen stadion. Hiervan zijn echter geen overblijfselen meer gevonden. U zult vergeefs naar rijen zitplaatsen zoeken, men zat in het gras. Enkel hoogwaardigheidsbekleders hadden een zitplaats. Aan de spelen konden alleen mannen deelnemen, vrouwen werden zelfs niet toegelaten in het publiek. In 1896 werden op initiatief van de Fransman Pierre de Coubertin de Olympische Spelen nieuw leven ingeblazen. De eerste Spelen van de moderne tijd vonden plaats in Athene en 241 deelnemers uit 14 landen streden om de medailles. Het zou tot 2004 duren voordat de Spelen weer in het land van herkomst zouden worden gehouden. De startstreep in het stadion is een populaire plek om foto ’s te maken: ineens is iedereen sportief.
In de serie columns "Vakantiebestemmingen" geven wij u geen informatie over accommodaties, tavernas, stranden en routebeschrijvingen. Het is uitsluitend de bedoeling om enige toeristische informatie over de bestemming te verstrekken, De kwaliteit van etablissementen en accommodaties is een persoonlijke beleving. Bovendien kunnen met het verstrijken van de tijd deze gegevens wijzigen.
Op deze column rust copyright: Niets uit deze website mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar worden gemaakt, in enigerlei vorm of wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opname of enige andere manier. Dit is alleen mogelijk na voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur.
