Wie regelmatig rondneust op onze website heeft ze vast al ontdekt: de leuke columns en smakelijke recepten van Rita Kirligitsis van hotel Porfyron in Ano Pedina, Epiros. Een behoorlijk aantal Nederlandse toeristen heeft deze in het uiterst noord westen van Griekenland gelegen regio inmiddels ook als vakantiebestemming ontdekt. Met name zijn de badplaatsen Parga en Sivota  erg populair. Het achterland van wordt echter minder bezocht. In deze column “Vakantiebestemmingen” neem ik u niet alleen mee naar de kust voor een verfrissende duik in kristalhelder water, maar juist ook naar het adembenemende achterland. Door de voltooiing van de nieuwe snelweg is bijvoorbeeld de Zagoria makkelijk bereikbaar geworden en uitstekend te combineren met een relaxte strandvakantie.

Parga heeft het!

De steile trapstraatjes met de onvermijdelijke souvenirwinkeltjes kronkelen omhoog naar het Kastro. De boulevard met de vele terrassen nodigen uit om 's avonds heerlijk te flaneren en de zonnebader kan kiezen uit maar liefst drie stranden. Wat u ook zoekt in een badplaats, het pittoreske Parga heeft het! Parga ligt als een amfitheater tegen de heuvel met het Kastro. De klim er naar toe is een echte “kuitenbijter” maar eenmaal boven gekomen wordt u beloond met een werkelijk schitterend uitzicht over het stadje en de fraaie baaien in de omgeving. Decorbouwers van Disney hadden het niet beter kunnen ontwerpen! Als u langs de andere zijde naar beneden wandelt, komt u bij het “Valtos” strand. Om dit strand te kunnen bereiken kunt u echter beter een taxibootje nemen, scheelt een hoop gesleep met strandspulletjes. Mocht uw accommodatie zich aan deze kant van de heuvel bevinden, dan kunt u deze taxibootjes ook gebruiken om 's avonds in het gezellige centrum uit eten te gaan. Het idyllische stadje is dan ook nog eens feeëriek verlicht! Vergeet vooral niet te informeren hoe laat de laatste taxi terug vaart, anders wacht u een behoorlijke klim! Vanuit Parga kunt u met een excursieboot een dagtocht maken naar het eiland Paxos, het hoofdplaatsje Gaios is een bezoek meer dan waard.

Adembenemend Zagoria:

Na de voltooiing in 2009 van de A2, ook wel Egnatia (snelweg) genoemd, zijn de dorpen van de Zagoria makkelijk bereikbaar geworden. U hoeft slechts een klein stukje van deze 670 kilometer lange snelweg, die van Igoumenitsa door de noordelijke provincies naar de Turkse grens loopt, te rijden. Om een indruk te krijgen van het natuurschoon is het mogelijk om vanuit Parga een dagexcursie naar deze werkelijk prachtige streek te maken. Maar als u in de gelegenheid bent om enkele overnachtingen in een van de dorpen te boeken, dan geeft u uzelf echt een cadeautje!

De Zagoriadorpen:

Ooit, in lang vervlogen tijden waren de dorpen in de Zagoria welvarend. Die welvaart van weleer valt af te lezen aan de bouwstijl van de huizen. Deze relatieve rijkdom was te danken aan de onherbergzaamheid van het gebied: Zagoria, een Slavisch woord, betekent “Achter de Bergen”. De bewoners onderhandelden met de bezettende Ottomanen over beperkte autonomie welke diverse privileges met zich mee bracht. In de periode 1430 tot 1868 bemoeide de bezetter zich nauwelijks met het gebied, waardoor de handel met onder andere Rusland bloeide. Er werd zelfs zaken gedaan met Constatinopel. De machtige toppen van het Pindos bergmassief, met als hoogste top de 2637 meter hoge Smolikas boden de bewoners een relatieve veiligheid, en waren tevens een toevluchtsoord voor vluchtelingen. Het gebied is echter ook het toneel geweest van hevige gevechten: de Balkanoorlogen waarbij Epiros werd bevrijd van de Ottomaanse bezetting in 1913, maar de bewoners verzetten zich ook fel tegen de Italiaanse inval in 1940.Tijdens de Griekse burgeroorlog (1946-1949) was de streek zelfs nagenoeg verlaten. In de jaren tachtig van de vorige eeuw werden initiatieven ontplooit om het traditionele karakter van de dorpen, de cultuur van de bewoners en de natuur te beschermen. Inmiddels zijn van de oorspronkelijk 60 dorpen er weer 46 bewoond en wordt de Zagoria bezocht door toeristen. Tot zover de geschiedenisles. Van de 46 dorpen bezoeken we in deze column er slechts enkele: Ano Pedina, Tsepelovo, Papingo en Lia.

Voor meer informatie over de Zagoria: wikipedia.org/wiki/Zagori

Het dorp: Ano Pedina:

Als u onze website regelmatig bezoekt, dan bent u vast hotel Porfyron in Ano Pedina tegengekomen. Het is een beetje “ons” hotelletje, omdat de gastvrije Rita en Yannis  de hoofdprijs voor de loterij op ons jaarlijkse feest beschikbaar stellen. Als u zich al afvroeg waar u dit sfeervolle hotel kunt vinden, en wat er zoal te bekijken is in de omgeving, dan is biedt deze column wat informatie. Er bevinden zich in het dorp overigens meerdere uitstekende, kleinschalige accommodaties. In het dorp bevinden zich twee kloosters: Evangelistria dat nog bewoond wordt (gesticht in 1786) en het klooster van Agia Paraskevi (gesticht 1750). het karakteristieke dorp is een goede uitvalsbasis voor de verdere ontdekking van de Zagoria, zowel te voet als met de auto. 

Voor meer informatie over hotel Porfyron: www.porfyron.com *

De dorpen Tsepelovo, Megalo en Mikro Papingo:

De staat van de wegen tussen de Zagoria dorpen is gelukkig redelijk en autorijden is hier dan ook geen straf. Zo kunt u bijvoorbeeld een leuk uitstapje maken naar het dorp Tsepelovo met zijn levendige plateia. Het is het administratieve centrum van de streek en is ook in de winter een bij de Grieken populair dorp om een korte vakantie te vieren.

Als u niet gauw wagenziek wordt, dan zijn de dorpen Megalo – en Mikro Papingo een bezoekje zeker waard: de weg slingert zich namelijk in ontelbare haarspeldbochten omhoog. Als u van het grotere naar het kleinere dorp wandelt, komt u bij de baden van Papingo; een smalle kloof waarin men vroeger sluisdeuren neerliet zodat een natuurlijk zwembad ontstond. Ook hier is het goed toeven op een terras met uitzicht op de machtige toppen van de Astraka. Het is overigens een goed idee om een trui of een vest mee te nemen als u de Zagoria bezoekt, zeker als u van plan bent te overnachten. De avonden kunnen frisjes zijn en daar staat men vaak niet bij stil als men aan de kust verblijft, waar het veel warmer is.

 De boogbruggen:

In de jaren vijftig van de vorige eeuw werd begonnen met de aanleg van wegen. Daarvoor maakte men gebruik van ezelpaden en was een reisje naar een naburig dorp een hele onderneming, zeker in de winter als de droge rivierbeddingen veranderen in kolkende stromen. Welgestelde inwoners van de streek financierden de bouw van de stenen boogbruggen, vervangers van de oorspronkelijk houten bruggen. Onder sommige bruggen hing men een klok: harde wind deed de klok luiden ten teken dat een passage van de brug riskant was. Een van de bekendste bruggen bevindt zich in de omgeving van het dorp Kipoi. Over de brug bij Arta gaat de legende dat de bouwmeester telkens werd getroffen door tegenslag tijdens de bouw: steeds opnieuw stortte de boog in. Een vogeltje fluisterde hem in dat het probleem zou zijn opgelost als hij zijn vrouw levend inmetselde. Zo geschiedde en kon de boog worden gesloten. 

Wereld beroemd Lia:

In de afgelegen noord-oost hoek van Epiros , vlak bij de Albanese grens, ligt het onopvallende dorp Lia. Hoewel er nauwelijks informatie over het dorp te vinden is op internet, is het toch wereldberoemd. Zoals gezegd hebben diverse strijdende partijen flink huisgehouden in deze regio gedurende de Balkanoorlogen, de Tweede Wereldoorlog en de burgeroorlog. De Griekse auteur Nicholas Gage (Lia 23 juli 1939) schreef een hartverscheurend boek over zijn moeder Eleni, hoe zij haar gezin wist te redden, maar het zelf niet zou overleven. Haar huis, dat tijdens de oorlogen diende als gevangenis, waar mensen werden gemarteld en vermoord, werd verwoest. Het boek werd verfilmd in 1985 met John Malkovich in de hoofdrol. Het is niet verwonderlijk dat toen zijn dochter Eleni het plan opvatte om het huis te herbouwen, dat niet bij iedereen in goede aarde viel. Zij schreef hierover het boek “Ten Noorden van Ithaka”. Beide boeken hebben het dorp op de kaart gezet, al is er niet meer te zien dan het herbouwde huis met een herdenkingsplaquette.

 “Eleni” van Nicholas Gage: ISBN10: 1860463460 / ISBN13: 9781860463464 (Engelstalige uitgave)

“Ten Noorden van Ithaka” van Eleni Gage: ISBN10: 9022537129 / ISBN13: 9789022537121

Miroloi: Epirotische klaagliederen:

Epiros staat ook bekend om haar traditionele muziek: de zogenaamde Miroloi en Klarino muziek. De Miroloia zijn eeuwenoude klaagzangen, gewoonlijk door vrouwen gezongen aan het graf van een overledene. De teksten gaan over de hoop dat de geliefde op staat uit de dood, en over wat de gestorvene in het hiernamaals te wachten staat. Het is opmerkelijk dat deze oude, van oorsprong heidense traditie met de komst van het Christendom niet in onbruik is geraakt en gedoogd werd door de Orthodoxe Kerk. De klarinet (klarino) is het belangrijkste muziekinstrument om deze gezangen te begeleiden, vaak aangevuld met viool en tamboerijn. Er kan eindeloos worden geïmproviseerd, en de hedendaagse Miroloi kennen dan ook thema ’s als emigratie en huwelijk en er wordt ook op gedanst.  Men spreekt dan eerder over Klarino muziek. Yiannis Chaldoupis is met zijn band Moukliomos een vertegenwoordiger van deze “Gipsy Blues” en is voor sommigen onder u geen onbekende. Hij heeft namelijk in Nederland gewoond en zelfs opgetreden in de Melkweg in Amsterdam. In de Zagoria is hij en zijn band een graag geziene gast op huwelijken en doopfeesten.

Klarino muziek

De duizelingwekkende dieptes van de Vikos kloof:

Voor mensen zonder hoogtevrees is er een bij Oxia een spectaculair uitzichtpunt op de Vikoskloof. Voor de meeste wandelliefhebbers start de tocht door de Vikos kloof bij het dorp Monodendri. Afhankelijk van uw conditie duurt de wandeling ongeveer zes uur en eindigt in het gehucht Vikos. Uiteraard adviseer ik u goede wandelschoenen aan te trekken, rekening te houden met een mogelijke weersomslag en voldoende drinkwater en wat te eten mee te nemen. Daar de wandeling van Vikos terug naar uw huurauto eveneens zes uur in beslag zal nemen, is het misschien raadzaam om een medewerker van uw accommodatie te vragen u deze tocht te besparen en u in Vikos met de auto op te komen halen en terug te brengen. Op deze manier is men in uw accommodatie ook op de hoogte van het feit dat u deze wandeling gaat maken. Wel zo 'n geruststellend idee, temeer omdat u slechts weinig wandelaars tegen zult komen. Hier geen optocht van wandelaars zoals in de Samaria kloof op Kreta. Voor wie de wandeling te veel van het goede is: men heeft bij het dorp Vikos een mooi zicht op de gelijknamige kloof.

De Vikos kloof ligt in het Nationaal Park Vikos – Aoös en is ongeveer 20 kilometer lang. De diepte varieert tussen de 450 en 1600 meter en geldt als de diepste ter wereld volgens berekeningen van het Guinness Book of Records. In de kloof ontspringt de Voidomatis rivier. Het is deze rivier, waarvan in de zomer de bedding nagenoeg droog staat, die de Vikos kloof heeft uitgesleten. Het Nationaal Park Vikos Aoös is opgericht in 1973 en genoemd naar de kloven Vikos en Aoös. Deze laatste kloof is ontstaan door de rivier Aoös. Het park is 12.600 hectaren groot en huisvest nog enkele beren en wolven.

Schilderachtig Drakolimni:

Voor de echte sportievelingen onder u: vanuit het bergdorp Megalo Papingo wandelt u in een tijdsduur van ongeveer 5 uur naar een van de “Drakenmeren” : Drakolimni. De bekendste ligt onder de top van de berg Tymfi op een hoogte van 2050 meter. Volgens de legenden werden de meren bewoond door draken die niet bepaald op vriendschappelijke voet met elkaar stonden. Vandaag de dag worden de meren bewoond door de Alpensalamander ofwel Ichtysaura Alpestris, en daar hoeft u echt niet bang voor te zijn!  

Metsovo: dorp van de Vlachen:

Op weg naar Mestsovo passeert u de hoogste bergpas van Griekenland: de Katarapas, met een hoogte van 1820 meter. Het is aan de strategische ligging van deze pas te danken dat het bescheiden bergdorp van de Vlachen (half nomadische herders) tijdens de Ottomaanse overheersing uitgroeide tot een welvarende handelsplaats. Het dorp lag aan een van de belangrijkste karavaanroutes en deze diende te worden bewaakt. In ruil hiervoor ontvingen de bewoners belangrijke privileges. Het schilderachtige Metosvo ligt op een hoogte van 1160 meter en staat bekend om om traditioneel handwerk: houtsnijwerk, borduurwerk, weefkunst en om de kazen Metsovone en Metsovela. Ook wordt er wijn gemaakt.

Maar niet alleen in de zomer is Metsovo een belangrijke toeristische trekpleister, het plaatsje is ook een populair skiresort. Op de berg Profitis Ilias, op een hoogte tot 1620 meter bevindt zich het Metsovo Ski Center dat beschikt over 3 liften. Het is weliswaar kleinschalig maar heeft alle faciliteiten om een heerlijke skivakantie mogelijk te maken. Er is een sfeervol chalet waar men een versnapering kan gebruiken, een skischool, skiverhuur en men heeft er zelfs sneeuwkanonnen. De pistes zijn gemakkelijk waardoor de afdalingen ook voor beginnelingen en gevorderden makkelijk te doen zijn.

Mysterieus Meteora:

Vanuit Metsovo zijn de kloosters van Meteora gemakkelijk te bereiken. Ik raad u aan vroeg op pad te gaan, zodat u de touringcars misschien een beetje voor kunt blijven. Meteora ligt in de vlakte van Thessalië en was ooit een binnenzee. Eeuwenlange water- en winderosie hebben machtige rotsformaties doen ontstaan waarop sinds de negende eeuw kluizenaars zich terugtrokken. In 1336 werd door de monnik Athanasios, afkomstig van de berg Athos het belangrijkste klooster Groot Meteoron gesticht. Dit eerste klooster is ook het hoogst gelegen, namelijk op 623 meter. De abt van dit klooster stond aan het hoofd van alle monniken van de drieëntwintig kloosters die in de loop der tijd nog werden gebouwd. Een hele klus als u zich bedenkt dat alle bouwmaterialen en mensen met ladders, touwen en netten naar de toppen van de rotsen moesten worden getakeld. Van de vierentwintig kloosters zijn er nog slechts zes in goede staat: Mega Meteoron, Agios Nikolaos Anapafsas, Varlaäm (vernoemd naar de vrome kluizenaar die zich rond 1350 op deze rots terugtrok), Rousanou, Agia Triada, Agios Stefanos. Sinds 1988 staan de kloosters op de Wereld Erfgoed Lijst van de UNESCO. 

Voor meer informatie over de kloosters van Meteora: wikipedia.org/wiki/Meteora

Ioannina:

Uw vliegtuig landde waarschijnlijk op de luchthaven van Preveza, en niet op de luchthaven van Ioannina, met ruim 100.000 inwoners de hoofdstad van Epiros. Helaas heeft deze luchthaven geen internationale status, dat zou echter wel ten goede komen aan de verdere toeristische ontsluiting van de regio. De universiteitsstad werd waarschijnlijk reeds in de zesde eeuw gesticht, en is gelegen aan het Pamvotis meer, op het eilandje Nisos Ioanninon, in het meer bevinden zich enkele Byzantijnse kloosters. Toen Constantinopel in 1204 in handen van de kruisvaarders viel, vluchtte Michelangelos Komnenos, lid van de keizerlijke familie naar Ioannina en stichtte daar de onafhankelijke staat Despotaat Epiros waarvan de stad tien jaar lang de hoofdstad zou blijven. In 1431 werd de stad veroverd door de Ottomanen en zou tot 1913 door hen worden bezet. Een van de beroemdste en wreedste heersers: Ali pasja, kwam in 1789 aan de macht. Lord Byron ontmoette deze “Leeuw van Ioannina” in 1807 en noemde hem intelligent en charmant. Deze charmeur verdronk overspelige haremdames in het Pamvotis meer. Hij liet hen in een zak stoppen met daarin een pak suiker om de dood zoet te maken. Wilt u na alle idyllische rust eens lekker winkelen of uitgaan, in deze stad kunt u uw hart ophalen.

Necromateion, Dodoni en Zalongo:

Het Necromanteion:

Het dodenorakel Necromanteion heb ik in de column “voorspellingen” al eens onder uw aandacht gebracht. Vandaar slechts een kort citaat hieruit: . Vanaf de baai van Ammoudia, waarin de rivier Acheron uitmondt, rijdt men landinwaarts naar het dorp Mesopotamos. Op de heuvel Aghios Ioannis boven het dorp bevindt zich het dodenorakel. Zelfs vandaag de dag spreekt deze opgravingsite tot de verbeelding. Kunt u zich voorstellen hoe dat in de oudheid moet zijn geweest, toen pelgrims naar deze plek kwamen om hun doden te raadplegen. In de oudheid lag hier namelijk het stad Ephyra, en heette de rivier Styx. In de nabijheid verdwijnt de rivier ondergronds en dacht men dat daar de ingang naar de onderwereld was waar koning Hades regeerde.Vandaag de dag varen er excursieboten over de Acheron, maar destijds voer de veerman Charon de doden tegen betaling naar het schimmenrijk.

Het theater van Dodona:

Het heiligdom van Dodona werd ruim 2000 jaar voor Chr. gesticht, en is daarmee het oudste van Griekenland. Met de komst van Griekse stammen werd de cultus van “Moeder Aarde”, die de oorspronkelijke bevolking aanhing, vervangen door de verering van Zeus. Aanvankelijk bestond het heiligdom uit een eikenboom waarin de godheid woonde. Daaromheen stonden driepoten waaraan koperen ketels hingen opgesteld die door de wind erlkaar konden raken. Het aldus geproduceerde geluid zou een antwoord bevatten van dit orakel. Koning Phyrrus breidde het heiligdom in de derde eeuw voor Chr. uit met vele bouwwerken waaronder het theater dat 17.000 zitplaatsen telt en dat tot op de dag van vandaag nog in gebruik is. De christelijke keizer Theodosius liet de eik in 392 na Chr. omhakken om alle sporen van heidense verering uit te wissen.

Het monument van Zalongo:

Op 16 december 1803 voltrok zich een tot ieders verbeelding sprekende, dramatische gebeurtenis. Het leger onder leiding van Ali Pasja veroverde het dorp Souli, en de bewoners ervan vluchtten de bergen in. Een groep van 57 vrouwen en kinderen konden niet worden geëvacueerd en zaten in de val. Om aan slavernij te ontkomen besloten de vrouwen een reidans boven de kliffen van Zalongo uit te voeren waar bij iedere ronde een vrouw of kind zich in de afgrond stortte. Om deze trieste gebeurtenis te herdenken, ontwierp de kunstenaar Yiorgos Zoggalopoulos het monument dat u ter nagedachtenis aan deze heldhaftige vrouwen en kinderen bij Zalogo kunt bezoeken. Het Zalongo monument werd gebouwd in de periode 1954 - 196en om het te bereiken dient u echter wel de ruim 400 treden voor lief te nemen. Denkt u ook hierbij er weer aan een flesje water mee te nemen. Onderstaand een lied van de dichter Dionyssios Solomos dat hen gedenkt:

Engels:

Farewell poor world,
Farewell sweet life,
and you, my poor country,
Farewell for ever

Farewell springs,
Valleys, mountains and hills
Farewell springs
And you, women of Souli

The fish cannot live on the land
Nor the flower on the sand
And the women of Souli
Cannot live without freedom

Farewell springs,
...

The women of Souli
Have not only learnt how to survive
They also know how to die
Not to tolerate slavery

Farewell springs,

Grieks:

... Έχε γεια καημένε κόσμε,
έχε γεια γλυκιά ζωή
Και ’συ δύστυχη πατρίδα
έχε γεια παντοτινή.

Έχετε γεια βρυσούλες
λόγγοι, βουνά, ραχούλες
Έχετε γεια βρυσούλες
και σεις Σουλιωτοπούλες

Στη στεριά δε ζει το ψάρι
ούτ’ ανθός στην αμμουδιά
Κι οι Σουλιώτισσες δεν ζούνε
δίχως την ελευθεριά.

Έχετε γεια βρυσούλες
...

Οι Σουλιώτισσες δε μάθαν
για να ζούνε μοναχά
Ξέρουνε και να πεθαίνουν
να μη στέργουν στη σκλαβιά.

Έχετε γεια βρυσούλες
...

 Chicago Chamber Choir & Milwaukee Choral Artists - Dance of Zalongo

Sivota:        

                                                                                                                                                                     Ten noorden van Parga ligt de badplaats Sivota. In dit vrijwel nieuw gebouwde dorp zijn de toeristische voorzieningen nog volop in ontwikkeling. Het is een kleinschalige badplaats met enkele winkeltjes en tavernas. Populair ook onder de zeilers: men loopt de loopplank af en kan direct plaats nemen aan een van de tafeltjes op de terrassen. Heeft u echter geen zeebenen, dan biedt de bedrijvigheid op de boten veel kijkplezier.

* In de serie columns "Vakantiebestemmingen" geven wij u geen informatie over accommodaties, tavernas, stranden en routebeschrijvingen. Het is uitsluitend de bedoeling om enige toeristische informatie over de bestemming te verstrekken, De kwaliteit van etablissementen en accommodaties is een persoonlijke beleving. Bovendien kunnen met het verstrijken van de tijd deze gegevens wijzigen.

* Voor deze column werd een uitzondering gemaakt voor hotel Porfyron wegens de speciale band die de organisatie van Het Griekse Feest met dit hotel heeft.

Op deze column rust copyright:  Niets uit deze website mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar worden gemaakt, in enigerlei vorm of wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opname of enige andere manier. Dit is alleen mogelijk na voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur.