Als Griekenlandliefhebber gaat u natuurlijk met enige regelmaat "Grieks" uiteten. Zeker in de herfst en winter is het genieten van de Griekse zon op je bord. In dit interview met Cleopatra Tsatsos, eigenaresse van taverna Nikos in Mierlo, krijgt u niet alleen een kijkje in de Griekse keuken, maar ook in haar leven. Hoe zij als klein meisje uit de metropolis Athene in het Brabantse Mierlo belandt. ook gaan we het hebben over het fenomeen "Aphroditi schotel".
Op de website van Taverna Nikos, schrijft u dat uw ouders uit de buurt van Amaliada op de Peloponnesos komen en dat U bent geboren in Athene. Wat was de reden voor deze verhuizing en wat kunt u zich uit deze periode nog herinneren? U komt als meisje van het platteland immers in de hoofdstad terecht.
Mijn verhaal is nogal anders dan je je waarschijnlijk voorgesteld hebt. Mijn moeder is met een nichtje naar Zwitserland gegaan toen de grenzen open gingen in 1960 om daar te werken. Ze ontmoette daar een Italiaan waar ze van in verwachting raakte. Toen moest ze terug naar huis en werd naar Athene gestuurd naar het kindertehuis "i Mitera" totdat ze moest bevallen. Daar heeft ze mij afgestaan en omdat je leven voorbij is als je dan terug moet keren naar een dorpje heeft een nicht uit Australië haar uitgenodigd om te emigreren. Om Engels te leren heeft ze eerst een cursus gedaan in Athene en is ze uiteindelijk met een vriendin, die ze daar ontmoette geëmigreerd. Ik ben samen met een jongetje van Kreta geadopteerd door hele lieve Nederlandse ouders.
Vervolgens schrijft u dat u opgroeide in Nederland, opnieuw een grote stap voor een kind. Wat kunt u vertellen over deze verhuizing, die heeft immers een enorme invloed gehad op de rest van uw leven. Hoe zijn uw ouders in Brabant terecht gekomen?
Ik kwam in Veenendaal terecht en op mijn negentiende opende Nikos bij ons in het dorp een Grieks restaurant. Ik solliciteerde en werd meteen aangenomen. Hij was mijn eerste schakel met Griekenland en mijn roots. Ook al groei je in een ander land op, je blijft je toch aangetrokken voelen tot je oorspronkelijke land en volk en ik wilde er ook altijd alles over weten. Ik heb altijd moeite gedaan om Grieks te leren om met mijn moeder te kunnen communiceren als ik haar ooit zou kunnen vinden. Om weer op de vraag terug te komen, Nikos en ik zijn getrouwd en hebben nog meerdere restaurants geopend, maar dan in het zuiden van het land en zo zijn we uiteindelijk ook maar verhuisd naar Brabant omdat heen- en weer rijden toch wel erg ver was.
Natuurlijk is er een cultuurverschil tussen Griekenland en Nederland, hoewel kinderen zich nogal makkelijk kunnen aanpassen. Wat waren de dingen waaraan u moest wennen, welke dingen vond u vreemd, en heeft u zich meteen thuis gevoeld?
Ik kwam hier als baby en mijn ouders vertelden dat we een bezienswaardigheid waren in die tijd, toen er nog niet zoveel geadopteerd werd. Iedere zondag kwamen wildvreemde mensen met pakjes langs om ons te zien. Als kind weet ik dat ik het verschrikkelijk vond dat ik "anders" was en niet gewoon in Nederland was geboren. Mijn ouders hadden er wel voor gezorgd dat ik zo min mogelijk opviel en noemden me in plaats van Cleopatra gewoon Petra; mijn broer was een half jaar ouder en het is hem niet gelukt om zijn naam te veranderen van Michalis in Willem (naar mijn opa), dus werd dat Michel. Wat ik later hoorde is dat er veel Grieks geadopteerde kinderen moeite hadden met de calvinistische levensstijl en dat dat toch wel botste met ons temperament.
In 1991 opende u samen met uw echtgenoot het restaurant Kreta. Dat werd een succes, want er volgden nog drie restaurants, waaronder het huidige restaurant Taverna Nikos in Mierlo. Waarom is er voor deze kleine Brabantse plaats gekozen?
Nikos ’ eerste restaurant was dus in Veenendaal en voor mij zijn we toen in Mierlo een restaurant gaan openen, maar dat was puur toeval dat we hier terecht kwamen. Nikos ging met iemand op pad die drie restaurants te koop wist en werd op slag verliefd op dit restaurant. De locatie ligt erg gunstig voor de regio. En dat blijkt want we zitten hier al 22 jaar. Later volgden Waalre en Venray, maar na Nikos’ dood heb ik alles verkocht aan familie en heb Mierlo gehouden.
Hoe komt het toch dat wij Nederlanders altijd denken dat de Grieken bergen met vlees eten? Wat is de verklaring voor het fenomeen “Aphroditi schotel”. Wie regelmatig in Griekenland komt, ziet immers dat de Grieken zelf weliswaar lang kunnen tafelen, maar slechts met mate eten. Probeert u gasten wel eens over te halen om eens een traditioneler gerecht te proberen?
In Griekenland eten we inderdaad niet van die bergen vlees; hoogstens als we visite krijgen wordt er bij mijn familie gebarbecued, maar normaal gesproken zijn het voornamelijk éénpansgerechten met vlees en groente of vlees en rijst/pasta of aardappel. De Aphroditi schotel staat niet op onze menukaart. Voor de liefhebbers van vlees serveren wij de Nikosschotel.
Vaak komen er mensen die de Griekse keuken willen uitproberen. Wij serveren dan de “mezedes tafel”, waarbij de gast allerlei lekkernijen uit de Griekse keuken krijgt voorgeschoteld, dus een beetje een culinaire rondreis door Griekenland en dan krijgen ze het echte Griekse eten, dus eten wat de pot schaft. haha
Na het overlijden van uw man, heeft u besloten om drie restaurants van de hand te doen, en het restaurant in Mierlo aan te houden en voort te zetten onder de naam Taverna Nikos. Waarom heeft u besloten juist dit restaurant aan te houden?
Het restaurant in Mierlo was van begin af aan al van mij en hier werkte ik het meeste. En met twee kleine kinderen was dit het eenvoudigste om aan te houden. Ik ben in drie minuten bij de zaak en hoef het dorp niet uit om te gaan werken; zo kon ik alles goed combineren.
Inmiddels geeft u ook kookworkshops, hoe bent u op het idee gekomen uw klanten een kijkje te gunnen in de Griekse keuken?
Wij proberen altijd vernieuwend bezig te zijn en telkens iets nieuws te bedenken. Naast catering en familie etentjes hebben we nu ook kookworkshops voor groepen. Er komen steeds meer groepen zoals collega’s, vrienden en familie die een gezellige avond willen. Daar is de kookworkshop uitermate geschikt voor.
Voor welk gerecht hebben de deelnemers aan de kookworkshop het meeste belangstelling om te maken? Wat zijn de meest gehoorde opmerkingen tijdens de workshop en kunt u hierover een leuke anekdote vertellen?
Natuurlijk tzatziki en baklava maar als ze eenmaal zijn geweest zijn ze ook weg van de kolokythokeftedes (courgetteballetjes) die erg leuk zijn om te maken. Een anekdote? Ik heb niet zo’n best geheugen, maar ik kan me één keer herinneren dat een groep bezig was met kikkererwtballetjes (revithia) maken. Ze hadden de kikkererwten niet genoeg laten uitlekken en er vervolgens zoveel bakmeel en bloem bij gegooid dat het gerecht bijna niet meer te herkennen was! Ik liet ze het verschil proeven en toen kwam de aap uit de mouw waar het verschil vandaan kwam.
Verder zijn we gespecialiseerd in glutenvrije gerechten. Er is steeds meer vraag naar glutenvrij of lactosevrij en ik probeer altijd te kijken of ik iets voor deze mensen kan betekenen. Er komen er steeds meer en volgende week doet er zelfs iemand mee met de kookworkshop. Ik ben erg benieuwd want dit wordt wel een uitdaging.
Ook de live muziekavonden worden goed bezocht. Dan ziet u Nederlanders, soms niet eens onverdienstelijk, Griekse dansen uitvoeren. Het lijkt me tamelijk op de lachspieren te werken om de anders zo nuchtere Hollander zich op de dansvloer te zien uitleven?
Ik vind het wel leuk omdat het wél bijdraagt aan de sfeer. Niets is zo moeilijk als in je eentje een feestje te moeten bouwen en te proberen mensen op de dansvloer te krijgen. Gelukkig heb ik tegenwoordig een geweldig duo “ie Ellines”die me hierbij helpen en soms komt er een echtpaar eten dat op volksdansen zit en dat is fijn want die dansen de hele avond. Natuurlijk hebben we de traditie van borden stuk gooien. Wat de laatste tijd erg grappig is, is dat de mensen zelfs naar "Het Goed" gaan en daar oude borden opkopen om zelf te kunnen gooien. Ik sjouw me een breuk de volgende dag met opruimen.
De aan de Griekse overheid opgelegde bezuinigingen hebben grote invloed op het dagelijkse leven van de Grieken. Maakt u zich wel eens zorgen over uw familieleden in Griekenland? Met name met betrekking tot de gezondheidszorg?
Over de gezondheidszorg hoor ik ze eigenlijk nooit, maar er komen erg veel belastingen bij en dat maakt het wel zwaar. Gelukkig hebben de meesten in mijn familie nog wel werk, want anders wordt het wel heel erg moeilijk hoor.
Als in Nederland wonende Griekse bekijkt u de ontwikkelingen in Griekenland van een afstandje. Is het land in uw ogen veranderd?
Het land niet zozeer, maar wel de levensomstandigheden.
Tot slot stellen we u graag in de gelegenheid om u direct tot de bezoekers van onze website te richten. Wat zou u aan hen kwijt willen?
Kom eens langs in mijn gezellige restaurantje en zeker ’s zomers is Griekenland niet ver weg als u op mijn knusse terras met uitzicht op de Griekse zee zit te genieten van een heerlijke Griekse maaltijd.
Nu moet u weten dat de interviews op onze website niet persoonlijk maar middels email plaatsvinden. Normaliter “lees ik mij eerst goed in” voordat ik de vragen aan de geïnterviewde stuur. Natuurlijk heb ik dit bij mevrouw Tsatsos ook gedaan en de website van haar restaurant als inspiratiebron gebruikt. Tot mijn verbazing liep het interview totaal anders dan verwacht, en ik kan me dan ook voorstellen dat u, net als ik, graag zou willen weten of zij ooit haar moeder nog heeft teruggevonden. Vandaar dat ik haar deze laatste vraag nog heb voorgelegd, anders was het een echte “cliffhanger”.
Na lang zoeken heb ik mijn moeder gevonden, die inderdaad naar Australië was geëmigreerd. Ze is daar getrouwd met een Griek (in Australië woont naast Griekenland de grootste Griekse gemeenschap ter wereld) en heeft nog twee zoons gekregen. Dus ik heb twee halfbroers. De jongste is precies tien jaar en vier dagen jonger dan ik. Hij is twee keer bij mij in Mierlo geweest en mijn moeder één keer. Met mijn oudste broer heb ik nu veel contact via skype.
Ik heb ook mijn familie ontmoet in Griekenland en daar probeer ik in vakanties ook altijd even een paar dagen heen te gaan en dan vooral naar mijn oudste oom en tante, die ook in Australië gewoond hebben. Weet je wie dat zijn? De vriendin waar mijn moeder mee emigreerde en haar oudste broer. Nadat hij uit dienst kwam, is hij ook naar Australië geëmigreerd en met de vriendin getrouwd. Wat grappig hè?
Voor meer informatie en reserveringen: Taverna Nikos: www.tavernanikos.nl
Op deze column rust copyright: Niets uit deze website mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar worden gemaakt, in enigerlei vorm of wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opname of enige andere manier. Dit is alleen mogelijk na voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur.
