“I think you have a very good case to make about your artifacts. Maybe it wouldn’t be a bad thing if they returned. Think that is a good idea. I think that would be a very fair and very nice thing. Yeah, I think it is the right thing to do.” Met deze woorden, gesproken door George Clooney tijdens een persconferentie tijdens het vierenzestigste Film Festival van Berlijn heeft hij de woede van de burgemeester van Londen, Boris Johnson, op de hals gehaald.

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                    Als columnist van deze website probeer ik altijd zorgvuldig met nieuwsfeiten om te springen. We zijn immers geen nieuwswebsite, en al helemaal geen roddelblad. Daar bovenstaande citaat betrekking heeft op de Elgin Marbles, de sculpturen afkomstig van de friezen van het Parthenon op de Acropolis in Athene, wil ik deze rel toch niet onthouden.

Wat is er feitelijk aan de hand? De Amerikaanse acteur/regisseur George Clooney was onlangs in Berlijn ter promotie van zijn nieuwe film “The Monuments Men”. Deze film is gebaseerd op een waargebeurd verhaal: de geallieerden maken flinke vorderingen in het bevrijden van bezet Europa als in 1943 de Amerikaanse president Franklin D. Roosevelt een elite eenheid laat formeren om de door de Nazi 's geroofde kunstwerken veilig te stellen alvorens Hitler de kans zou krijgen deze te vernietigen. Een bijkomend probleem hierbij was dat deze eenheid bestond uit kunsthistorici, curatoren en directeuren van musea, en niet uit getrainde militairen. Deze operatie staat bekend onder de naam “The Monuments, Fine Arts and Archives Program”. De uit ruim vierhonderd medewerkers bestaande eenheid werden ook wel “The Monuments Men” genoemd. Hun opdracht was verre van eenvoudig: het localiseren van de geroofde kunst achter de vijandelijke linies, het veiligstellen ervan en het retourneren aan de rechtmatige eigenaren.

"The Monuments Men": trailer

Nu bevinden zich de Elgin Marbles zich al ruim tweehonderd jaar in het British Museum: tussen 1801 en 1804 laat de Britse gezant Lord Thomas Bruce, graaf van Elgin de kunstwerken naar Groot Brittannië vervoeren nadat hij deze van de Ottomaanse bezetters voor een appel en een ei had gekocht. Het mag voor zich spreken de Griekse overheid met politieke tact deze kostbaarheden probeert terug te krijgen. Steun kwam dit keer dus uit onverwachte hoek: het citaat waarmee deze column opende was het antwoord op een vraag van een Griekse journalist tijdens de persconferentie, hoe de acteur dacht over het repatriëren van The Elgin Marbles: “that actually is probably the right thing to do”. Hiermee gooit de Hollywood – ster zout in een oude Griekse wonde. De Griekse minister van cultuur, de heer Panos Panagiotopoulos bedankte Clooney voor zijn steun en noemde hem “an active citizen and creative artist who adamantly defends what is just and good." De reacties uit de Britse hoofdstad zijn echter anders van toon. Het British Museum reageerde: (The Elgin Marbles) are a part of the world's shared heritage and transcend political boundaries and are best displayed in London, where the public can view them for free”. Het argument dat in Griekenland geen geschikt museum te vinden zou zijn dat de kunstwerken optimaal zou kunnen exposeren is met de opening van het nieuwe Acropolismuseum niet meer actueel. De Londense burgemeester Boris Johnson maakte het echter wel erg bont: hij beschuldigde Clooney ervan er een “Hitleriaanse agenda” op na te houden en wijst erop dat ook de Nazi 's plannen hadden om The Elgin Marbles en andere kunstwerken naar Berlijn over te brengen in geval van een Duitse bezetting van het Verenigd Koninkrijk. Aldus heeft George Clooney, hoewel onbedoeld, het vuur weer aangewakkerd, overigens neemt hij de onbeholpen uitspraak van de Londense burgervader hem niet kwalijk.

Voor meer informatie over The Monuments Men: wiki/The_Monuments_Men

Voor meer informatie over The Elgin Marbles: nog-steeds-geen-zicht-op-terugkeer-elgin-marbles

Teken de petitie: www.bringthemback.org

De film “The Monuments Men” is gebaseerd op waar gebeurde feiten beschreven in het gelijknamige boek van Robert M. Edsel

ISBN10: 1848091036
ISBN13: 9781848091030

Bronvermelding: Ekathimirini.com: zaterdag 8 februari 2014: www.ekathimerini.com

Update: zondag 12 oktober 2014: UNESCO wil bemiddelen / Amal Alamuddin Clooney

Begin oktober komt er plotseling beweging in het slepende conflict betreffende de Elgin Marbles: de UNESCO heeft toegezegd te willen bemiddelen tussen Groot Brittannië en Griekenland over een mogelijke terugkeer van de sculpturen naar het Acropolis Museum in Athene. Dit werd mogelijk nadat andere landen hierop hadden aangedrongen. Helaas accepteert de Britse overheid de bemiddeling niet, overigens is zij daartoe ook niet verplicht.

Ondertussen heeft de kersverse echtgenote van George Clooney, Amal Alamuddin Clooney zich opgeworpen als mogelijk pleitbezorger voor de repatriëring van de Elgin Marbles. Op uitnodiging van de Griekse regering bezocht de mensenrechten juriste in gezelschap van twee collega 's van 13 tot en met 16 oktober 2014 de Griekse hoofdstad om de regering van juridisch advies te voorzien. De in Londen gevestigde advocaten hebben in Het Verenigd Koninkrijk uitgebreid juridisch onderzoek gedaan en zijn naar Athene gekomen met een tien pagina 's tellend voorstel dat onder andere door mevrouw Clooney werd ondertekend. Het team bezocht onder andere de Acropolis en het Acropolis Museum en had ontmoetingen met onder andere premier Antonis Samaras, minister van Cultuur en Sport Konstantinos Tasoulas. Boze tongen beweren dat Amal Alamuddin slechts aan het team werd toegevoegd vanwege de uitlatingen van George Clooney op eerder genoemde persconferentie. Hoe dan ook: de Elgin Marbles staan weer volop in de belangstelling.

bron: Ekathimerini: vrijdag 3 oktober 2014: www.ekathimerini.com

bron: Ekathimerini: zondag 12 oktober 2014: www.ekathimerini.com

bron: Ekatimerini: donderdag 9 oktober 2014 www.ekathimerini.com 

Update: donderdag 11 december 2014: opnieuw olie op het vuur

Het British Museum in Londen heeft met het uitlenen van een van de sculpturen van het Parthenon aan het Hermitage Museum in Sint Petersburg de strijd om de Elgin Marbles verder aangewakkerd. Ter gelegenheid van het tweehonderdvijftig jarig bestaan van het Hermitage, in 1764 ontstaan uit een aanvulling van tsarina Catharina de Grote op de collectie van tsaar Peter de grote en opengesteld voor het publiek in 1852 door tsaar Nicolaas I, geeft het Londense museum het sculptuur van de riviergod Ilissos aan het befaamde Russische museum tot 18 januari 2015 in bruikleen. Directeur van het British Museum director Neil MacGregor is van mening dat dergelijke uitwisselingen tussen musea, ondanks meningsverschillen van betrokken regeringen mogelijk moeten blijven en sluit dan ook niet uit dat in het vervolg vaker een of meerdere van de Elgin Marbles in buitenlandse musea te zien zal / zullen zijn. De reis van de riviergod Ilissos is namelijke de eerste keer dat een van de sculpturen het British Museum verlaat. Op de lege sokkel is een plaquette bevestigd: “sculptures rescued by Lord Elgin at the beginning of the 19th century”. De Griekse premier Antonis Samaras liet op vrijdag 5 december weten dat de bruikleen "een belediging voor het Griekse volk is". Ook de Londense burgemeester Boris Johnson laat weer van zich horen: “ It is the British Museum’s freedom to loan Ilissus to Russia – even in this wretched period – that shows exactly why the Elgin Marbles belong and shall remain in London”, terwijl ondertussen de directeur van het Hermitage, de heer  Mikhail Piotrovsky de hoop uit spreekt dat deze bruikleen de goede relaties tussen de Griekse en Russische musea niet zal beschadigen met het oog op het Grieks – Russische vriendschapsjaar in 2016... 

bron: Ekathimerini: dinsdag 9 december 2014: www.ekathimerini.com

Update: zaterdag 16 mei 2015: Griekenland ziet af van rechtsgang

De Griekse regering heeft bij monde van Nikos Xydakis, minister van Cultuur & Sport, tijdens een uitzending op MEGA Channel laten weten af te zien van juridische stappen tegen de Britse regering om de Elgin Marbles terug te krijgen. Een mogelijke rechtsgang, welke werd geadviseerd door een advocatenkantoor in Londen waar ook Amal Alamuddin Clooney werkzaam is, werd onder de vorige regering al in twijfel getrokken. Nu heeft de regering dus besloten uitsluitend de diplomatieke weg te bewandelen. Met dit besluit wordt de reeds drie jaar geleden gestratte petitie opnieuw actueel. Met de actie "Bring them Back" tracht men voldoende handtekeningen in te zamelen om de kwestie voor het Europees Parlement te krijgen.

Op deze column rust copyright:  Niets uit deze website mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar worden gemaakt, in enigerlei vorm of wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opname of enige andere manier. Dit is alleen mogelijk na voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur.