Als in 304 voor Chr. generaal Demetrios Poliocetes (die na het overlijden van Alexander de Grote aanspraak op de Macedonische troon maakt) het beleg van Rhodos stad staakt, krijgt beeldhouwer Charis van Lindos opdracht een standbeeld van de god Helios te maken. Hiervoor werden de bronzen beschermingsplaten van de achtergebleven belegeringstorens gebruikt. Dit wereldwonder is in de loop der tijden verloren gegaan, vandaag de dag wordt de plaats waar het zou hebben gestaan gemarkeerd door op sokkels geplaatste beelden van een hert en een hinde. Rhodos: een Grieks wereldwonder.
Volgens overlevering zou het bronzen standbeeld van Helios ongeveer drieëndertig meter hoog moeten zijn geweest, en wijdbeens over de toegang van de haven zijn gebouwd. Hierover bestaat echter onenigheid. Het is zeer onaannemelijk dat het op bovengenoemde plaats stond. De haventoegang was hiervoor te breed en de kennis tot het vervaardigen van een dergelijke bronzen constructie was niet voorhanden. Evenmin zijn ooit delen van het beeld op de zeebodem teruggevonden. Aannemelijker is dat het standbeeld in een tempel in de stad, of aan de Mandraki haven heeft gestaan. Lang heeft men niet van dit eerbetoon aan de beschermgod van de stad kunnen genieten: het werd reeds na een halve eeuw door een aardbeving verwoest. Het verhaal wil dat de bronzen brokstukken, nadat deze tijden ongemoeid werden gelaten, uiteindelijk door een kalief werden verkocht. Naar verluidt werd het brons met negenhonderd kamelen afgevoerd. Wereldwonder uit klassieke tijden of niet: Rhodos blijft telkens verrassen!
Kalithea: de "herboren" Italiaanse Thermen
Eind jaren tachtig bezocht ik de thermen van Kalithea. De eens zo luxueuze spa was in een dermate bouwvallige staat dat het het een desolate, “unheimische” indruk op me maakte. Alleen op het strandje waren wat badgasten. Op initiatief van gouverneur Mario Lago werd in 1912 door een team van waterdeskundigen en artsen onder leiding van Gustave Gasperini een uitgebreid onderzoek naar het bronwater gedaan. Nadat het onderzoek was afgerond begon men in 1928 met de bouw om een jaar later, op 1 juli 1929 de thermen voor het publiek te openen. De Italiaanse architect Pietro Lombardi tekende voor het ontwerp dat vooral koninklijke grandeur moest uitstralen. De geneeskrachtige werking van de bronnen was echter al veel langer bekend: de Romeinse keizer Caesar Augustus ( 23-09-63 tot 19-08-14 na Chr.) zou zelfs de bronnen hebben bezocht. Het zwavelhoudende water zou heilzaam zijn bij een vele aandoeningen zoals: arthritis, diabetes, astma en huidaandoeningen. Vele patiënten bezochten in de voorbije eeuwen de thermen, vaak bivakkeerden zij op de locatie om zo dicht mogelijk bij de heilzame bronnen te kunnen zijn.
Kalithea (wat "mooi uitzicht" betekent) vormde ook het filmdecor voor scenes uit de films “The Guns of Navarone” (GB 1961) en “Zorba de Griek” (GB en Gr 1964). Het is uiteindelijk aan de burgemeester van Kalithea, Yiannis Latridis, te danken dat de thermen grondig werden gerestaureerd en op 1 juli 2007 de deuren weer openden. Het is er heerlijk vertoeven in de exotische tuinen, en op het strand. De spa uitgegroeid tot een gewilde trouwlocatie. In de gebouwen hangen foto 's uit eerder genoemde films. Het eens zo naargeestige oord heeft na jaren van verwaarlozing haar luxe en levendigheid weer terug.
Lindos: Griekenland in het klein
Het woord “kalithea” is zeker eveneens van toepassing op het dorp Lindos. Het witte dorp met gezellige kronkelstraatjes met winkeltjes en taverna 's, is gelegen op de flanken van de heuvel waarop de acropolis is gebouwd. In de oudheid was Lindos met twee beschutte baaien een belangrijk handelscentrum. Vandaag de dag getuigen daar de zogenaamde “kapiteins huizen” uit de zestiende, zeventiende en achttiende eeuw nog van. De huizen werden onder andere gedecoreerd met mozaïeken gemaakt van kiezelstenen. De baai achter het dorp is vernoemd naar de apostel Paulus die er, na schipbreuk te hebben geleden, aan land kwam. Bezienswaardig is ook de Panaghia kerk met fresco 's uit 1779 van de hand van Yiorgos van Symi. Natuurlijk mag een bezoek aan de acropolis niet ontbreken, al is dat in de zomerhitte geen fijne wandeling. U wordt boven echter beloond met een prachtig uitzicht. Binnen de muren van de acropolis zijn onder meer de overblijfselen van de Lindia Athena tempel uit de derde eeuw voor Chr. zeer bezienswaardig. Het is aan te raden om de acropolis in de ochtend te bezoeken zodat u op het heetst van de dag een verfrissende duik kunt maken in een van de baaien. Een bezoek aan Lindos is dan ook de favoriete excursie van veel toeristen: witte huisjes, een kastro, een tempel en stranden! Lindos is eigenlijk Griekenland in het klein.
Kameiros & Monolithos:
Voor de liefhebbers van opgravingen is een bezoek aan de archeologische site van Kameiros, gelegen aan de noordwest kust, de moeite waard. Evenals het antieke Lindos, werd naast Ialyssos ook Kameiros door de Doriërs gesticht.(1200 – 1000 voor Chr.) Was Lindos een echt handelscentrum, Kameiros had meer een agrarisch karakter: er werd onder meer wijn en olijfolie geproduceerd. De stad werd gebouwd op drie terrassen: het laagst niveau was het bestuurlijke en religieuze centrum van de stad. Hier stond onder andere de tempel van Apollo en bevond zich tevens de agora. Op het middelste niveau bevonden zich de woningen, terwijl op het bovenste terras de acropolis stond en de tempel van Athena Kameiras. Hier werd in de zesde eeuw voor Chr. een cisterne gebouwd dat zeshonderd kubieke liter water kon bevatten wat voldoende zou moeten zijn geweest voor drie- tot vierhonderd gezinnen. De stad beschikte zelfs over een waterleiding. Later werd over de cisterne een tweehonderd meter lange stoa gebouwd waarin waarschijnlijk winkels waren gevestigd. Na eerder in 226 voor Chr. door een aardbeving te zijn verwoest, werd de stad in 142 voor Chr. wederom met de grond gelijk gemaakt en daarna door de bewoners verlaten.
Als u zich toch aan de westkust bevindt, dan heeft u vanaf de kustweg een spectaculair uitzicht op het kasteel van Monolithos. Het kastro werd gebouwd door de Hospitaalridders in 1480 op een hoogte van honderd meter. Naar verluidt werd de vesting nooit veroverd. U kunt het kasteel bezoeken als u de steile, in de rots uitgehakte trap beklimt. De treden zijn overigens erg glad door de vele bezoekers die u in de loop der eeuwen zijn voorgegaan. In het goeddeels vervallen kastro bevindt zich de kapel van Aghios Panteleimon en uiteraard heeft u ook hier een “kalithea”.
Voor de natuurliefhebbers: Petaloudes en Epta Piges:
De zomerhitte even ontvluchten? Even uit die luie strandstoel en de benen strekken? Zoek de koelte op van waterrijke natuur van de vlindervallei (Petaloudes) en/of Epta Piges (Zeven Bronnen).
Petaloudes: de Vlindervallei:
De zomerhitte ontvluchten; dat is ook precies wat duizenden gestippelde harlekijnen doen. Deze nachtvlinder, panaxia quadripunctaria, wordt aangetrokken door het hars van de bomen in deze Vlindervallei. Vanaf eind juni tot en met augustus rusten de beestjes in de schaduw van Petaloudes. (η πεταλούδα / i petalouda betekent de vlinder) De soort heeft gestippelde donkere vleugeltjes waardoor ze op de stammen van de bomen nauwelijks opvallen. Onder deze vleugeltjes bevinden zich ook rode exemplaren en om deze zichtbaar te maken klapten gidsen en bezoekers in hun handen, waardoor de rust van de diertjes werd verstoord. Dit is echter niet meer toegestaan.
Ook buiten het vlinderseizoen is het heerlijk toeven in het schaduwrijke beekdal van de Vlindervallei. U dient echter wel redelijk goed ter been te zijn vanwege de vele bruggetjes en trappetjes. Er is een taverna voor versnaperingen aanwezig.
Epta Piges: de Zeven Bronnen:
Een honderdzesentachtig meter lange, donkere tunnel, van slechts vijfenzeventig centimeter breed en een meter zeventig hoog leidt naar een van de meest romantische plekjes op Rhodos: Epta Piges: Zeven Bronnen. De tunnel werd in 1930 aangelegd door Italianen. U loopt dan enkel diep door het water, maar als u droge voeten wilt houden kunt u ook gewoon over de heuvel wandelen. De zeven bronnen vormen samen een riviertje: de Loutanis dat uitmondt in een eveneens aangelegd meertje dat voor irrigatie van de landbouwgronden bij Kolymbia voorzag. In het water komt een van de meest bedreigde diersoorten van Europa voor: de inheemse Ghizani (ladigesocypris ghigii) een kleine karpersoort. Het dichtbeboste gebied is een idyllisch plekje voor een picknick, maar ook hier is een taverna voor verkoelende drankjes aanwezig.
Rhodos promotiefilm
Rhodos Stad: een stukje geschiedenis
Het hoogtepunt van Rhodos is waarschijnlijk de hoofdstad zelf: u kunt zich er gemakkelijk dagen maar ook avonden vermaken. In de vijfde eeuw voor Chr. besloten de drie stadstaten waarin het eiland Rhodos was verdeeld, Kameiros Ialyssos en Kameiros samen te werken in de verdediging van het eiland. Om deze samenwerking kracht bij te zetten werd een nieuwe stad gebouwd: Rhodos. Door de gunstige ligging ten aanzien van de handelsroutes, dicht bij de Levant en Egypte, bloeide de handel en groeide de stad voorspoedig. In de Hellenistische tijd werd de stad bewoond door 100.000 inwoners. Als Alexander de Grote bij zijn overlijden zijn opvolging niet blijkt te hebben geregeld, ontstaat er een machtsstrijd onder zijn diadochen. (generaals) Rhodos kiest in deze stijd voor de zijde van Ptolemaioisch Egypte. Dit tot grote woede van de diadoch Demetrios Poliocetes die de stad heeft proberen te veroveren. De kogels van dit beleg kunt u nog overal in de oude stad aantreffen. De afloop van de belegering mag bekend zijn...
Rhodos Stad: de Hospitaalridders
De oprukkende legers van de Ottomanen hadden de Hospitaalridders reeds uit Akko, een havenstad in het noorden van Israël, en van Cyprus verdreven als zij zich in 1309, onder Grootmeester Foulques de Villaret op Rhodos vestigen. De orde van de Hospitaalridders, ook wel Johannieters genoemd (vernoemd naar het hospitaal in de wijk Muristan in Jeruzalem) stichtten in 1023 het hospitaal ten behoeve van de verzorging van de vele pelgrims in het Heilige Land. De welstand van de orde, hoewel de ridders onder andere een gelofte van armoede moesten afleggen, vond zijn oorsprong in de giften van de kruisridders die onder leiding van Godfried van Bouillon het Heilige Land wilden bevrijden. Uiteindelijk werden de Hospitaalridders door de Ottomanen in 1522 ook van Rhodos verdreven en begon een ruim zevenjarig durend zwervend bestaan voor de eens zo rijke orde. In 1530 vestigen zij zich op Malta dat door keizer Karel V aan hen werd geschonken. Overigens bestaat de Soevereine Militaire Hospitaal Orde van Sint Jan van Jeruzalem, van Rhodos en van Malta, zoals de orde voluit heet nog steeds en telt ongeveer 12.000 Katholieke leden.
Voor meer informatie over de Hospitaalridders: nl.wikipedia.org/Orde_van_Maltameester
Rhodos Stad: de bezienswaardigheden
Een stad met een dergelijke lange en rijke geschiedenis kent natuurlijk ook vele bezienswaardigheden, eigenlijk te veel om op te noemen. We beperken ons dan ook tot enkele hoogtepunten. Wat direct opvalt zijn de imposante verdedigingswerken van de oude stad. Deze stadsmuren zijn nog geheel intact en zijn maar liefst vier kilometer lang. Rhodos Stad is daarmee een van de best bewaarde vestingen ter wereld. U kunt een wandeling, al dan niet met gids, over de stadswallen maken. Elf poorten geven toegang tot de oude stad:
Binnen de muren waant u zich in de middeleeuwen: smalle kronkelende straatjes met eetgelegenheden en winkeltjes verleiden u tot omzwervingen. Vergeet daarbij ook het plateia Evreon Martiron met de “zeepaardjesfontein” niet. Ook het paleis van de Grootmeester is te bezichtigen. Het dateert uit de veertiende eeuw, maar werd door een munitie explosie in 1856 vernietigd. De Italianen herbouwden het paleis in de jaren 1934 tot 1939. ( De Italianen bezetten in 1912 de eilanden van de Dodekanesos in hun streven naar “Mare Nostrum”, in 1943 namen de Duitsers de bezetting van de Italianen over) Zeer bezienswaardig is ook de zogenaamde Ridderstraat met de “Herbergen van de Tongen”. Deze herbergen, daterend uit de veertiende eeuw, waren ontmoetingsplaatsen voor de ridders en ieder van de acht talen (tongen) welke binnen de orde werden gesproken, beschikte over een eigen herberg. Binnen de omwalling bevindt zich ook de overblijfselen van de tempel van Aphrodite. Even buiten de oude stad, op de heuvel Mount Smith, vindt u de acropolis van Rhodos Stad, met restanten van een theater en een stadion en de tempels van Zeus, Apollo en Athene. Natuurlijk kunt u de vondsten uit de vele eeuwen geschiedenis bekijken in het Archeologisch Museum.
Vanzelfsprekend bezoekt u ook de Mandraki haven, en fotografeert u de plek waar volgens de overlevering de Kolossos van Rhodos zou hebben gestaan. Deze plek wordt gemarkeerd door sokkels met daarop een standbeeld van een hert en een hinde. In de haven bevinden zich ook drie oude windmolens. Mocht u wat willen uitrusten dan zou u dat bijvoorbeeld in het Rodini park kunnen doen, waarin zich tevens een kleine dierentuin bevindt. De moderne stad nodigt vooral uit tot winkelen en uitgaan. Overigens is het ook in de avond prettig toeven in deze gezellige stad!
In de serie columns "Vakantiebestemmingen" geven wij u geen informatie over accommodaties, tavernas, stranden en routebeschrijvingen. Het is uitsluitend de bedoeling om enige toeristische informatie over de bestemming te verstrekken, De kwaliteit van etablissementen en accommodaties is een persoonlijke beleving. Bovendien kunnen met het verstrijken van de tijd deze gegevens wijzigen
Op deze column rust copyright: Niets uit deze website mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar worden gemaakt, in enigerlei vorm of wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opname of enige andere manier. Dit is alleen mogelijk na voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur.
