De Zagori, een voor velen onbekend stukje Griekenland gelegen in het uiterste noordwesten tegen de Albaneese grens: adembenemende landschappen, verstilde dorpjes waar de tijd lijkt te hebben stil gestaan. Temidden van de overweldigende natuur vinden we in het dorpje Ano Pedina het boutique hotel Porfyron van Rita en Yiannis Kirlgitsis: persoonlijk komen we er al jaren. Porfyron bestaat inmiddels 12 ½ jaar en ik vond dat het hoogste tijd werd voor u voor een nadere kennismaking! Onze recepten komen immers van dit charmante hotel!

“Tevreden leunden we op een koude januari avond in 2008 achterover: we hadden onze vakantie naar Parga geboekt, met een paar nachtjes hotel Porfyron in Ano Pedina. Een heerlijk vooruitzicht... toch...? De volgende dag schrokken we ons echter een hoedje: het hotel zou in het programma “Herrie in het Hotel” van “meneer Reimers en Herman den Blijker hebben gezeten, zo hadden we vernomen! Dat beloofde niet veel goeds en enigszins verontrust keken we de uitzending terug op internet...”

Bovenstaand citaat is afkomstig uit een eerdere column en waar gebeurd. We besloten te vertrouwen op ons gevoel, op Rita en Yiannis van Porfyron: hardwerkende, liefdevolle en betrokken mensen. We besloten te vertouwen op ons eigen gevoel en de Gooise op sensatie beluste media te laten voor wat het is. Gelukkig maar want we hebben er inmidddels diverse keren mogen overnachten. Zo ook met mijn inmiddels overleden dierbaarste mama: een foto van haar en mij in de schommelbank in de tuin koester ik!

In dit interview nemen we u mee naar de Zagori:een relatief niet ver van de populaire badplaats Parga gelegen stukje Griekenland: onherbergzaam en zo gastvrij. Geniet van de adembenemende natuur maar voelt u zich geborgen tussen de kraakhelere lakens van boutique hotel Porfyron. In deze column geen restaurant advies: nerges smaakt uw dinertje beter dan bij Porfyron! Eten als bij Porfyron gewoon bij u thuis? Ook dat kan: in “de Smaken van de Griekse Zagori” vindt u vele recepten!

Een jarige verdient immers een cadeautje: dit interview is ons cadeautje voor het 12 1/2 jarig jubileum van boutique hotel Porfyron, als dank voor jaren gastvrijheid en promotie van de Zagori! 

begin interview:

De Griekse componiste Calliope Tsoupaki over Griekenland:

“Griekenland is een warme omhelzing. Veel mensen gaan ernaartoe om iets heel anders dan elders in Europa mee te maken. De geografische ligging van het land maakt dat het een poort naar het Oosten is. Griekenland staat tussen twee culturen in, oost en west, die elkaar niet begrijpen.”

Boutique Hotel Porfyron heeft een opvallende kleur. In deze regio zijn zeer zeker ook strikte bouwvoorschriften van toepassing, vanwaar deze in het oog vallende kleur?

Inderdaad is dit deel van Epirus, de Zagori een National Park, er mag alleen gebouwd worden met steen en hout. Dat betekent ook geen dakpannen maar lei stenen daken. Porfyron, het huis, is gebouwd rond 1850, het is gebouwd om gepleisterd te worden, daarna geschilderd in een oker kleur. Rond 1960, ergens na de Tweede Wereld Oorlog heeft de eigenaar het rood geschilderd. Niemand weet waarom juist deze kleur, maar omdat het een historisch pand is, en vanaf de bouw “gekleurd” mochten wij het huis gepleisterd en rood laten. We waren hier erg blij mee: het is een unieke uitzondering in het grijs van de omgeving. Porfyron betekent: purper/rood in het Byzantijns. En wat een boutique hotel is, eigenlijk willen we geen stempel, gewoon uniek en Porfyron zijn. Boutique hotels zijn kleinschalig, en vallen meestal niet onder een hotelketen. Boutique hotels hebben een eigenzinnige, luxueuze en speciale sfeer. Bij ons omdat iedere kamer zijn eigen karakter heeft, de ziel van het huis bewaard is gebleven en dit de luxe en de persoonlijke attentie van Porfyron is. Service wordt niet geboden omdat het ons werk is maar omdat we iedere gast de beste vakantie willen laten beleven. De gasten het gevoel te geven “thuis” te zijn.

Op medisch advies belandt je in Griekenland: totaal onvoorbereidt met slechts zomerkleding in je koffer, vertel:

Na een medische ingreep mocht ik het werk in de verpleging niet hervatten. Na veel moeite heb ik een baan weten te bemachtigen als hostess op Rhodos. Daar was ik nog nooit geweest en sprak, ondanks mijn liefde voor Griekenland, de taal niet. Eind maart 1987 kwam ik op Rhodos aan, met behalve mijn uniform en zomerkleding, wat boeken, een casette recorder en casette bandjes met muziek. Het had dat voorjaar gesneeuwd op Rhodos, het was er ontzettend koud. Ook had ik geen jas bij me om over het uniform te dragen op het brommetje dat ik had gekregen als vervoersmiddel. Na mijn werk stopte ik om wat te drinken om weer warm te worden. Zo heb ik Yiannis leren kennen, in zijn bar waar hij koffie en warme thee voor me maakte. Hij vertelde dan over zijn geboortestreek, en over de Zagori, het land “achter de bergen” Ik weet niet meer of ik toen verliefd werd op hem of op zijn verhalen over zijn “thuis”. Maar uiteindelijk heb allebei gekregen, Yiannis en leven in de Zagori.

Er komt een moment dat jullie besloten te verhuizen naar Epiros, waarom juist deze noordelijk gelegen regio en wat dachten jullie daar te beginen, en vooral: waarom juist daar?

Yiannis komt net niet uit de Zagori, maar uit een dorpje wat tegen de Zagori aanligt. We wilden geen gezin stichten op Rhodos, en zijn daarom eind 1989 naar Ioannina verhuisd nadat Yiannis zijn zaak op Rhodos had verkocht. Dit is zijn ‘”huis”, we wisten nog niet wat we hier zouden willen gaan starten. Yiannis was gewend om met toeristen te werken. Die waren er toen maar weinig in Ioannina. Hij is eerst een bar begonnen zonder het succes dat hij verwacht had. Daarna een Mezedopoleio (taverna voor drankjes en hapjes) samen met een partner. We woonden in hartje stad (Ioannina) tegenover de zaak. In die tijd heb ik niet meegewerkt, in 1990 en 1992 werden onze zonen geboren en daarvoor wilde ik thuis zijn. In 1997 hoorden we dat Oreste’s House in Ano Pedina te huur stond. Dit leek, vooral voor mij, een uitgelezen kans om ons leven een nieuwe wending te geven. Ik ben geen stadsmens en in Ano Pedina met het pittoreske hotel leek me de kans om anders te gaan wonen, leven en werken. Dus dat het Ano Pedina en de Zagori is geworden, is eigenlijk toevallig!

Een hoog- en afgelegen dorp als Ano Pedina: jullie gaan ondanks gebrek aan ervaring het vak van hotelier in. Oreste 's House is de start van jullie succes: Waarom was dat niet genoeg, waarom die nieuwe uitdaging?

Oreste’s House was de baby die we zonder ervaring (Yiannis wel in de horeca maar niet als hotelier) met veel liefde groot hebben laten worden. Met veel mooie en moeilijke momenten, maar altijd samen en met veel plezier. Maar Oreste’s House zou nooit van onszelf worden, we konden er niet onze eigen veranderingen en ideeën verwezelijken. Toen we eind 1999 navraag deden naar het “rode huis” wat te koop stond, konden we er tot onze verbazing vrij snel eigenaars van worden, en zo opeens eigenaars waren van een historisch pand in Ano Pedina. Een nieuwe uitdaging een nieuwe start. Ons eigen hotel, in de Zagori, een droom die werkelijkheid zou gaan worden.

Met verbijstering zie ik vermakelijke programma 's als “Ik Vertrek” waarin onervaren mensen bijvoorbeeld een B&B beginnen, Zo ook jullie. Wat waren leermomenten en welke tips kun je starters meegeven?

''Je komt nooit op je bestemming aan als je alleen op zonnige dagen reist.''

Denk dat ik via vele omwegen op mijn bestemming ben aangekomen. Hoewel ik nooit had kunnen denken dat ik via Rhodos, Ioannina in de Zagori terecht zou komen en hier nu alweer meer dan de helft van mijn leven woon. Het voorspelbare leven in Nederland benauwde me: ik kon de week van maandag tot zondag uittekenen. Daar bracht ik zelf verandering in door Nederland te verlaten. Het heeft mij rijker en wijzer gemaakt. Heb ik mijn doel bereikt? Er was geen doel, er was alleen de weg ernaar toe. En de dagen en weg ernaar toe waren niet altijd zonnig maar had ze voor geen goud willen missen! Voor iedereen die vertrekt of een B&B begint, kun je alleen maar veel bewondering hebben! Iedereen heeft altijd een keuze, ik had een keuze, en die heb ik nog steeds, Als tip zou ik willen meegeven dat je altijd in je eigen dromen en eigen kracht moet blijven geloven. Dan komt het goed, vroeg of laat! Laat je niet ompraten door de architect of aannemer of wie dan ook, zij hebben niet dezelfde droom. En tot slot, zorg dat die roze bril niet zoekraakt, die blijf je nodig hebben, want alleen met die zwarte bril kom je er niet!

Ηπειρώτικο Μοιρολόι

De verbouwing duurde ruim zes jaar alvorens Porfyron haar gastvrije deuren opende, wat kun je vertellen over deze periode?

Het waren “tropen” jaren: we hebben bijna zes jaar over de verbouwing/renovatie gedaan voordat we de deuren konden openen en de gasten ontvangen. Yiannis had me vanaf het begin voorspeld dat we soms “hoge bergen” zouden moeten beklimmen. Moeilijk, soms zeer zwaar, in alle opzichten. Gelukkig hadden we een roze (positieve) en een zwarte (negatieve) bril. Als de één de roze bril op had kon die de ander er weer doorheen praten. Het was wenselijk dat Yiannis zo veel mogelijk bij de verbouwing aanwezig was, anders gebeurde er niets of niet goed. Ondertussen moesten we geld verdienen, en gasten ontvangen in Oreste’s House. We hadden net het “rode huis” gekocht toen er een grote bosbrand woede in Ano Pedina en erg veel verwoestte. We dachten toen alles kwijt te raken, het werk, onze bewoning in Oreste’s House, en het rode huis onze toekomst en toekomstige werk in Porfyron. Gelukkig draaide de wind van richting toen het vuur het eerste huis en tuin en huis had bereikt. Je bent hier kwetsbaar en afhankelijk van veel dingen waar je zelf geen invloed op hebt. Toch denk ik dat we het beste hebben bereikt, met heel veel werk, liefde en geduld een prachtig oud pand teruggebracht in al zijn glory, waar nu heel veel mensen van kunnen genieten.

Tegen welke problemen liepen jullie tijdens de verbouwing aan? Wat kun je bijvoorbeeld vertellen over de restauraties van het plafond?

Het grootste probleem was dat men niet wilde/kon begrijpen dat we het huis zoveel mogelijk in originele staat wilden herstellen. Het was vele malen goedkoper om een nieuw hotel te bouwen. Ze sloopten en vernielden veel, daarom moesten we zoveel mogelijk ter plekke zijn om de boel te redden. We hebben geprobeerd om de plafonds en de vloeren te redden. Dit bleek niet mogelijk, dus we moesten kiezen en hebben voor alle plafonds gekozen. Het zijn dus allemaal de originele plafonds, geschilderd als ze geschilderd waren zoveel mogelijk in originele kleur, en de houten plafonds in het hout gelaten. De vloeren hebben we 20 cm verhoogd om er isolatie in aan te brengen en de elektriciteit kabels en afvoer in weg te werken. Er was toen nog geen crisis, er was werk genoeg voor de vaklui. Ze hadden helemaal geen zin om eerst een eind te rijden, tijd te verliezen door naar de Zagori te rijden en te moeten dealen met een lastige Nederlandse die het allemaal anders wilde dan gebruikelijk was. Het was dus helemaal niet makkelijk om goede vaklui  te vinden. Toch zijn we tevreden met het resultaat en blij dat we voet bij stuk gehouden hebben.

een van de lievelingsnummers van Rita Kirligitsis: Χάρης & Πάνος Κατσιμίχας: ΡΙΤΑ - ΡΙΤΑΚΙ

Een pand uit 1850 kent een lange geschiedenis, als muren konden spreken... Wat is er bekend over het huis en haar bewoners?

Ja inderdaad, als muren konden spreken. Wie het huis in 1850 heeft gebouwd is niet meer te achterhalen. Wel weten we dat het later een dokterswoning was. Het zou een patholoog zijn geweest, een soort huisarts. Of hij ook hier praktijk aan huis had kan niemand bevestigen. Wel hebben we gehoord dat er voor de Tweede Wereldoorlog grote feesten en party 's werden georganiseerd. Dat hebben we gehoord van een dorpsgenote: die oude tante’had deze feesten zelf meegemaakt. Er schijnt altijd veel gezelligheid en vrolijkheid te zijn geweest. Daarna werd het een meisjesschool, een internaatt. Hier leerden de meisjes borduren, handwerken, weven en kleden knopen. Het huis was toen zo ingericht dat alle leerlingen hier konden slapen. De open haarden waren eruit gebroken en kachels voor in de plaats gebracht die meer warmte gaven en veiliger waren. Waar wij nu ons restaurant hebben was vroeger de was en kook keuken: er was een grote oven en een grote open haard, daar werd gewassen, gekookt en het brood gebakken. Waar wij nu de verwarmingsketel hebben staan, waren toiletten gemaakt.Er sliepen heel veel meisjes, meisjes die nu oude vrouwen zijn, die nu weer hier komen met de vraag of ze even binnen mogen kijken. De meesten hebben goede herinneringen aan dit huis, wij laten ze met genoegen en trots zien wat voor mooi hotel wij gemaakt hebben van hun oude school.Helaas is er niemand van het gezin dat hier ooit heeft gewoond komen kijken hoe wij het hebben opgeknapt. Ook al waren ze erg blij dat wij van plan waren om het huis tot hotel om te toveren.

Onvermijdelijk: hoe kom je in een televisie programma terecht en hoe kijk je er op terug?

We waren getipt door iemand, zo kwamen we in beeld bij RTL 4, we vonden het aanvankelijk geen goed idee, hadden nog nooit van Den Blijker of Reimers gehoord. We hadden ook niet veel zin om de kamers te laten veranderen door Meneer Reimers, noch hadden we zin om Den Blijker in de keuken bij Yiannis te laten. Dit bleek allemaal niet nodig, maar we hadden ook nog geen website eind 2007, en de hotels schoten als paddenstoelen uit de grond dus het was nodig om ons te onderscheiden van de rest. Dit waren genoeg redenen voor de heren om naar Griekenland af te reizen. Het was ongelooflijk spannend, je weet niet wat ze gaan opnemen en gaan uitzenden. Maar het was een erg leuke ervaring, die ons ook bekendheid heeft gebracht. Veel vragen werden beantwoordt, een prachtige website gecreëerd en geleerd hoe kookworkshops te organiseren. We kijken er met genoegen op terug, het was een ontzettend hectische maar erg leuke week. Met als resultaat dat de Zagori bekender werd in Nederland, een uitzending waar heel veel mensen naar hebben gekeken en heel veel gasten hebben sindsdien de Zagori en Porfyron bezocht.

Jullie boutique hotel is liefdevol en zorgzaaam ingericht. Ineens komt een Goois productie team op zoek naar drama: hoe ga jullie en het dorp daar mee om?

Gelukkig was er weinig “drama”! We hebben geprobeerd gewoon “onszelf” te zijn. Het is gelukt om de Zagori onder de aandacht te brengen in Nederland. De dorpelingen vroegen zich af hoe wij het voor elkaar hadden gekregen om een hele Nederlandse crew naar ons kleine dorpje in de bergen te krijgen. Ze vonden het best wel leuk maar waren het ook weer snel vergeten. De Zagoriaanse mensen kijken eerst de kat uit de boom, maar hebben ons nu helemaal in hun hart gesloten. We zijn geaccepteerd en gerespecteerd. Maar Herman den Blijker en Meneer Reimers waren ook erg onder de indruk van het gebied, van de schoonheid van dit unieke stukje Europa en de gastvrijheid van de Grieken. We hebben een fantastische laatste feest avond gehad met de hele “elf”- tallige crew en dorpsgenoten. En ondanks dat Herman den Blijker wenst dat veel mensen de Zagori zullen ontdekken, schreef hij in het gastenboek:

“Ik hoop niet dat teveel mensen jullie ontdekken zodat het nog een beetje van jullie zelf blijft”.

En opeens sta je als Nederlandse in het populaire kookprogramma van Dimitris  Skarmoutsos op TV: wat kun je daarover vertellen?

We werden gebeld door de commerciele tv zender Mega, of Dimitris Skarmoustsos mocht komen om met en bij ons opnames te maken voor het kookprogramma ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΤΑΓΗ, “Zonder Recept’”. Iedereen kent hem van de Griekse “Master Chef’”: de kok die van boven tot onder getatoeëerd is. Alle vrouwen van 25 tot 50 waren jaloers op me: wij mochten Skarmoutsos ontvangen! We vonden het wel een beetje vreemd, ze wilden dat wij brood zouden gaan bakken. Er zijn immers zoveel Griekse koks die ook brood bakken. Bovendien zou het buiten worden opgenomen en zou er geen oven aanwezig zijn. We hebben ingestemd met het voorstel of we wel iets anders zouden mogen bereiden. Het werd “trachana”’, (onvertaalbaar),  het is gemaakt van (aangezuurde) melk en bloem, daar wordt een soort pasta van gemaakt die als ontbijt wordt gegeten of verwerkt als pasta in een hoofdgerecht. Maar wij maakten er een “vegetarische” ’trachana van. Zonder melk maar met vers tomatensap en gedroogde gemalen paddenstoelen. Ze kwamen in maart de opnames maken, ondanks dat het een prachtig zonnige dag was, was het nog bijna winters koud. We hebben ook aan deze uitzending goede herinneringen, al hebben na dit kookprogramma veel minder respons gekregen. En ik hou het liever gewoon bij mijn eigen TV kok: er kan niemand zo lekker koken als Yiannis! 

Vele Griekenland liefhebbers bezoeken vaak alleen de eilanden, soms telkens weer hetzelfde. Wat kunnen zij verwachten als zij besluiten een vakantie naar de Zagori te boeken? Welke tips kun jij hen geven?

Het vaste land van Griekenland is niet te vergelijken met de eilanden. Epirus heeft naast veel bergen en natuurschoon ook stranden en zee, denk aan Parga, Sivota en Preveza. Maar de Zagoria of Zagorochoria (de dorpen van de Zagori) zijn totaal anders. Hier kom je allereerst voor de natuur, om te wandelen, tot rust te komen maar ook om lekker te eten en veel te genieten. Alle ingrediënten zijn aanwezig om te genieten, mits je niet van drukte en nachtleven houdt. Flora en fauna is er meer dan je kunt ontdekken, uren kun je er rondlopen zonder een mens tegen te komen. Hooguit een herder die je bij een kudde schapen of geiten kunt vinden en die graag een praatje wil maken. In de namiddag kom je terug naar je hotel om te genieten van een lokaal wijntje of biertje, een heerlijke maaltijd van de streekprodukten en daarna slapen met de rustgevende roep van het kerkuiltje. Heb niet te veel verwachtingen, kom naar de Zagori en laat je omarmen door de bergen, onderga de weelde van rust en stilte, iets wat steeds zeldzamer wordt en waar we allemaal zo’n behoefte aan hebben.

Tot slot stellen we je graag in de gelegenheid om u direct tot de bezoekers van onze website te richten. Wat zou je aan hen kwijt willen?

Allereerst zou ik de bezoekers van de website willen bedanken, dat ze Griekofielen zijn dat ze Griekenland trouw blijven, en zo de Grieken en hun land steunen. De laatste jaren waren ontzettend moeilijk, de crisis, maar vooral de negatieve publiciteit die we over ons heen kregen. Griekenland is ‘gezegend’ met prachtige stranden, geweldige natuur, ontzettend aardige gastvrije mensen dus mensen blijf naar Griekenland komen. We hebben het zo hard nodig dat vakantiegangers het land blijven bezoeken. Kom naar Epirus, kom naar de Zagori, laat de verwachtingen achter in Nederland en laat u verrassen, laat u in de watten leggen en blijf genieten van al het goede wat Griekenland te bieden heeft.

einde interview

Zoals ik al eerder vermeldde: de smaken van Porfyron kunt u ook thuis bereiden. Het beroemde kookboek is gewoon in Nederland te koop, en een “must have” voor Griekenlandminnende koks! Het is echter veel meer dan dat: Rita beschrijft de Zagori zoals alleen zij dat kan: liefdevol en met respect voor de natuur! Een “watertandend” cadeautje voor een verjaardag of voor de feestdagen: persoonlijk hebben wij er al diverse cadeau gedaan en de ontvangers reageerden altijd blij verrast!

De Zagori: we komen er regelmatig en graag: het past perfect in een rondreis en is makkelijk te combineren met een strandvakantie. De weldadige rust van dit Griekse bergdorp, waar het laatste “breaking news” is dat een vos het op de kippen heeft voorzien, de adembenemende natuur enerzijds en de zuivere berglucht anderzijds. Laat u in de watten leggen door mensen met een aangeboren gevoel voor gastvrijheid en betrokkenheid met de natuur. Laat u meevoeren met de seizoenen en geniet van dit zo andere Griekenland!

traditionele muziek en dans uit Epiros

Voor reserveringen kunt u terecht: porfyron

Voor het bestellen van “Smaken van de Griekse Zagori:

Het boek kost Euro 24.95 en is te bestellen  direct in de webwinkel van Annette van Ruitenburg: annettevanruitenburg.nl.

Voor geralateerde columns bezoekt u

BOEKBESPREKING: "SMAKEN VAN DE GRIEKSE ZAGORI": griekeneindhoven.nl/iboekbespreking-smaken-van-de-griekse-zagori

"ONZE" RITA MET BEROEMDE GRIEKSE KOK OP TV: DIMITRIS SKARMOUTSOS:griekeneindhoven.nl/rita-met-beroemde-griekse-kok-op-tv-dimitris-skarmoutsos

25 JAAR IN GRIEKENLAND: griekeneindhoven.nl/rita-kirligitsis/29-25-jaar-in-griekenland

VAKANTIEBESTEMMINGEN: MIJN EN MOGELIJK OOK UW DROOMREIS DOOR NOORD GRIEKENLAND!:griekeneindhoven.nl/vakantiiebestemmingen-mijn-en-mogelijk-ook-uw-droomreis-door-noord-griekenland

WAT SCHREVEN DEN BLIJKER EN MENEER REIMERS IN HET GASTENBOEK VAN PORFYRON?: griekeneindhoven.nl/iwat-schreven-den-blijker-en-meneer-reimers-in-het-gastenboek-van-porfyron

Opmerking bij deze column van de redactie:

De benaming “boutique” hotels gebruiken wij op onze website in het bijzonder omdat deze hotels wat betreft service, kwaliteit, comfort en gastvrijheid vaak niet in te delen zijn in de gangbare 5 ***** kwalificaties.  De kwalificatie “boutique” op onze website Griekeneindhoven.nl/griekenland.life betekent 5***** . De luxe is echter de individuele benadering en gastvrijheid, een met smaak ingerichte accommodatie en perfect bereide, liefst seizoens- en regio gebonden maaltijden. Vaak vallen dergelijke hotels buiten het gangbare kwalificatie systemen hetgeen niet betekent dat dergelijke accommodaties geen * laat staan er 5 verdienen. De op onze website aangegeven boutique hotels zijn door mij persoonlijk bezocht en verdienen op basis van accommodatie, verstrekte maaltijden en verleende service de mijn persoonlijke kwalificatie “boutique”.  Deze kwalificatie wordt uitsluitend gegeven op basis van persoonlijke beleving, er worden geen vergoedingen voor deze kwalificatie betaald of diensten voor verleend