Het moet begin november zijn geweest, ergens halverwege de ochtend. De meeste bars en restaurants waren nog open. Toeristen waren er nauwelijks meer, maar de ferry uit Kas in Turkije kwam nog dagelijks. Het weer was nog aangenaam, een mooie nazomer. Die bewuste dag vormden zich wolken boven het Turkse vasteland. Ik ging snel nog even op en neer naar de supermarkt. Althans, dat was het plan...
Op de terugweg van de supermarkt, maakte ik nog een praatje met vrienden die voor hun restaurant zaten. Vanaf hun terras hadden we een mooi uitzicht op een deel van de haven. We zagen de lucht boven Turkije alleen maar donkerder worden en over de zee kwam een loodgrijs gordijn aangeschoven. Naar binnen, zeiden we. Nog maar net binnen zagen we hoe een bijna apocalyptische hagelregen Kastellorizo overviel. Met hagel zo groot als stenen. Het golfplatendak van de restaurantaanbouw hield het niet en begon er al snel uit te zien als gatenkaas. Het geluid van de hagelstenen op het dak was niet te harden. En zo plots als het er was, zo plots hield het op. Met een bijna oorverdovende stilte en een onherkenbaar eiland. Helemaal wit! Amper beseffend wat er zojuist was gebeurd, piepte de zon alweer door het brekende wolkendek om met haar krachtige stralen korte metten te maken met het zojuist neergelegde hageltapijt. Een beetje overdonderd liep ik terug naar ons café. Mijn man Vangelis was net zo verbluft als ik. Op wat gesneuvelde ruiten na en de geblutste daken van auto´s, was het vernielde golfplatendak van de bevriende restauranthouders de zwaarste schade.
Ook altijd gedacht dat Griekenland een altijd-mooi-weer-land is? Ik wel! Inmiddels weet ik wel beter. Naïef als ik was, toen ik mijn man net kende, dacht ik dat je in Griekenland ook in de winter veel buiten kunt zijn. Geen strandweer, uiteraard, maar gewoon, lekker weer. Wist ik veel. Ik kende Griekenland alleen van de zomervakanties en had me nog nooit verdiept in het Griekse klimaat. Dus toen Vangelis mij uitnodigde om de Kerst bij zijn ouders op het vasteland door te brengen (hij woonde nog in Griekenland), leek me dat een goed plan. Weg van Nederlandse winter. Hij adviseerde me wel om snowboots mee te brengen. Snowboots? In Griekenland? Jazeker, mijn schoonouders woonden destijds midden op het vasteland, in Thessalia, en daar lag die winter zeker vijftig centimeter sneeuw.
Zo gortig wordt het op Kastellorizo dus niet. Maar de sneeuw was heel dichtbij deze winter. Rhodos, 75 kilometer ten noordwesten van ons, kan erover meepraten. Sneeuw hadden we dan wel niet, de kou zeker wel. En de regen! Met bakken kwam het deze winter uit de hemel. In jaren heeft het niet zo geregend, de nauwe stegen van het eiland veranderden tijdens zulke waterlozingen in kleine riviertjes. In de bergen is spontaan een klein meer ontstaan. De ganzen zijn degenen, die er garen bij spinnen. Helemaal in hun element. Ook onder de Grieken is het weer regelmatig onderwerp van gesprek. Als zij in de zomer puffen en zuchten onder de hitte, dan voel ik me gelegitimeerd dat ook te doen. In de winter is het weer een groter thema. Dan gaat het niet over de temperatuur, ook niet eens zoveel over de regen, maar over de wind. Want de wind bepaalt of het vliegtuig komen en nog belangrijker of de ferry kan varen. En als ik wil weten of het morgen hard gaat waaien, dan raadpleeg ik een van de vissers en niet de weerapp op mijn telefoon.
Klein en ver weg van alles, zijn we in de winter afhankelijk van de ferry. Op het vliegtuig verlaat niemand zich, want dat wordt regelmatig gecancelled. Inderdaad, vanwege de wind. Sinds twee jaar verkeren we als klein eiland in de luxe positie dat we vijfmaal per week een ferryen daarmee gegarandeerde aanvoer van bouwmaterialen, pakketjes van internetwinkels en groente, fruit en kruidenierswaren voor de supermarkten. Spelbreker voor de gegarandeerde aanvoer is … de wind. En die wind hoeft niet hier, in het zuidoosten van de Egeïsche Zee hard te waaien. Ook als die wind in het noordwesten van diezelfde zee waait, kan het gebeuren dat de ferryKastellorizo niet aandoet. Vanaf 10 Beaufort mogen de boten, inclusief de grote ferries, de havens namelijk niet verlaten. Een paar jaar geleden hebben we eens tien dagen lang geen ferry gehad. Melk en yoghurt waren niet meer voorhanden en toen ik mijn brood ging halen bij de bakker verzuchtte hij “als maandag de ferry niet komt, zit ik zonder meel en kan ik niet meer bakken”. Oeps.! Maar, gelukkig kwam de ferry Regelmatig zetten de ferrydiensten alles op alles om het eiland te bereiken, want ze weten dat het een belangrijke levenslijn is voor eilanden als het onze. En deze winter hebben ze regelmatig hun uiterste best moeten doen om het eiland te bereiken, soms ook op minder handige tijdstippen, zoals om 4 uur ’s nachts.
Βρέχει στη φτωχογειτονιά ~ Νταλάρας
Maar, we koersen naar het einde van de winter. De lente zit nog niet helemaal in de lucht en de zon heeft nog steeds tanden, maar we gaan richting beter, zonniger en warmer. Het groen begint steeds meer kleur te vertonen, de Euphorbia verft de berghelling langzaam geel. De mooiste tijd van het jaar is niet meer ver weg. Bijna lente!
Τα λέμε,
Elma
